คนเรารู้สึกได้ทีละเวทนา
… อัคคิเวสสนะ เวทนา ๓ ประการเหล่านี้ ๓ ประการอะไรบ้าง คือ สุขเวทนา ทุกขเวทนา อทุกขมสุขเวทนา.
อัคคิเวสสนะ สมัยใดได้รับสุขเวทนา สมัยนั้นไม่ได้รับทุกขเวทนา และไม่ได้รับอทุกขมสุขเวทนา ได้รับแต่สุขเวทนาเท่านั้น อัคคิเวสสนะ สมัยใดได้รับทุกขเวทนา สมัยนั้นไม่ได้รับสุขเวทนา และไม่ได้รับอทุกขมสุขเวทนา ได้รับแต่ทุกขเวทนาเท่านั้น อัคคิเวสสนะ สมัยใดได้รับอทุกขมสุขเวทนา สมัยนั้นไม่ได้รับสุขเวทนา และไม่ได้รับทุกขเวทนา ได้รับแต่อทุกขมสุขเวทนาเท่านั้น.
อัคคิเวสสนะ สุขเวทนาไม่เที่ยง อันปัจจัยปรุงแต่ง อาศัยกันเกิดขึ้น (ปฏิจฺจสมุปฺปนฺน) มีความสิ้นไปเป็นธรรม มีความเสื่อมไปเป็นธรรมดา มีความจางคลายไปเป็นธรรมดา มีความดับไปเป็นธรรมดา อัคคิเวสสนะ แม้ทุกขเวทนาก็ไม่เที่ยง อันปัจจัยปรุงแต่ง อาศัยกันเกิดขึ้น มีความสิ้นไปเป็นธรรม มีความเสื่อมไปเป็นธรรมดา มีความจางคลายไปเป็นธรรมดา มีความดับไปเป็นธรรมดา อัคคิเวสสนะ แม้อทุกขมสุขเวทนาก็ไม่เที่ยง อันปัจจัยปรุงแต่ง อาศัยกันเกิดขึ้น มีความสิ้นไปเป็นธรรม มีความเสื่อมไปเป็นธรรมดา มีความจางคลายไปเป็นธรรมดา มีความดับไปเป็นธรรมดา.
อัคคิเวสสนะ อริยสาวกผู้ได้สดับแล้ว เมื่อเห็นอยู่อย่างนี้ ย่อมเบื่อหน่ายในสุขเวทนา ย่อมเบื่อหน่ายในทุกขเวทนา ย่อมเบื่อหน่ายในอทุกขมสุขเวทนา เมื่อเบื่อหน่าย ย่อมคลายกำหนัด เพราะคลายกำหนัด ย่อมหลุดพ้น เมื่อหลุดพ้นแล้ว ย่อมมีญาณหยั่งรู้ว่าหลุดพ้นแล้ว ย่อมรู้ชัดว่าชาติสิ้นแล้ว พรหมจรรย์อยู่จบแล้ว กิจที่ควรทำได้เสร็จแล้ว กิจอื่นที่จะต้องทำเพื่อความเป็นอย่างนี้ไม่ได้มีอีก.
อัคคิเวสสนะ ภิกษุผู้มีจิตหลุดพ้นแล้วอย่างนี้ ย่อมไม่วิวาทแก่งแย่งกับใครๆ โวหารใดที่ชาวโลกพูดกัน ก็พูดไปตามโวหารนั้น แต่ไม่ได้ยึดมั่น.
-บาลี ม. ม. 13/267/273.
https://84000.org/tipitaka/pali/?13//267,
https://etipitaka.com/read/pali/13/267
English translation by Bhikkhu Sujato
… There are these three feelings: pleasant, painful, and neutral. At a time when you feel a pleasant feeling, you don’t feel a painful or neutral feeling; you only feel a pleasant feeling. At a time when you feel a painful feeling, you don’t feel a pleasant or neutral feeling; you only feel a painful feeling. At a time when you feel a neutral feeling, you don’t feel a pleasant or painful feeling; you only feel a neutral feeling.
Pleasant, painful, and neutral feelings are impermanent, conditioned, dependently originated, liable to end, vanish, fade away, and cease.
Seeing this, a learned noble disciple grows disillusioned with pleasant, painful, and neutral feelings. Being disillusioned, desire fades away. When desire fades away they’re freed. When they’re freed, they know they’re freed.
They understand: ‘Rebirth is ended, the spiritual journey has been completed, what had to be done has been done, there is no return to any state of existence.’
A mendicant whose mind is freed like this doesn’t side with anyone or dispute with anyone. They speak the language of the world without misapprehending it.”
English translation by Nyanamoli Thera
“There are three kinds of feeling: pleasant feeling, painful feeling, neither-painful-nor-pleasant feeling. On the occasion when a man feels pleasant feeling he does not feel painful feeling or neither-painful-nor-pleasant feeling on that occasion: he feels only pleasant feeling on that occasion. On the occasion when he feels painful feeling he does not feel pleasant feeling or neither-painful-nor-pleasant feeling on that occasion: he feels only painful feeling on that occasion. On the occasion when he feels neither-painful-nor-pleasant feeling he does not feel pleasant feeling or painful feeling on that occasion: he feels only neither-painful-nor-pleasant feeling on that occasion.
“Pleasant feeling is impermanent, conditioned, dependently arisen and has the nature of exhaustion, of fall, of fading, and of ceasing. Also painful feeling is impermanent, conditioned, dependently arisen and has the nature of exhaustion, of fall, of fading, and of ceasing. Also neither-painful-nor-pleasant feeling is impermanent, conditioned, dependently arisen and has the nature of exhaustion, of fall, of fading, and of ceasing.
“When a well-taught noble disciple sees thus, he becomes dispassionate towards pleasant feeling, becomes dispassionate towards painful feeling, becomes dispassionate towards neither-painful-nor-pleasant feeling; being dispassionate his lust fades away; with the fading of lust he is liberated. When his mind is liberated, then comes the knowledge: ‘It is liberated.’ He understands: ‘Birth is exhausted, the life divine has been lived, what was to be done is done, there is no more of this to come.’
“A bhikkhu whose mind is liberated thus, Aggivessana, sides with none, disputes with none, and he employs, though without misapprehending it, the speech currently used in the world.”
https://suttacentral.net/mn74/en/nyanamoli-thera
English translation by I.B. Horner
There are these three feelings, Aggivessana: pleasant feeling, painful feeling, feeling that is neither painful nor pleasant. At the time, Aggivessana, when one feels a pleasant feeling, at that time one feels neither a painful feeling nor does one feel a feeling that is neither painful nor pleasant. At the time, Aggivessana, when one feels a painful feeling, at that time one feels neither a pleasant feeling nor does one feel a feeling that is neither painful nor pleasant. At the time, Aggivessana, when one feels a feeling that is neither painful nor pleasant, at that time one feels neither a pleasant feeling nor does one feel a painful feeling.
Pleasant feelings, Aggivessana, are impermanent, compounded, generated by conditions, liable to destruction, liable to decay, liable to fading away, liable to stopping. And painful feelings, Aggivessana, are impermanent, compounded, generated by conditions, liable to destruction, liable to decay, liable to fading away, liable to stopping. And, Aggivessana, feelings that are neither painful nor pleasant, Aggivessana, are impermanent, compounded, generated by conditions, liable to destruction, liable to decay, liable to fading away, liable to stopping.
Seeing it thus, Aggivessana, an instructed disciple of the ariyans turns away from pleasant feelings and he turns away from painful feelings and he turns away from feelings that are neither painful nor pleasant; turning away he is dispassionate, being dispassionate he is freed, in freedom the knowledge comes to be that he is freed and he comprehends: ‘Destroyed is birth, brought to a close is the Brahma-faring, done is what was to be done, there is no more of being such or so.’ A monk whose mind is freed thus, Aggivessana, does not concur with anyone, he does not dispute with anyone. He makes use of the common phrases of the world without adhering to them.”
