ผู้ที่กายก็ออก จิตก็ออก และผู้ที่กายก็ไม่ออก จิตก็ไม่ออก

สารีบุตร เรากล่าวรูปที่รู้ได้ด้วยตาไว้ ๒ อย่าง คือ ที่ควรเสพ และที่ไม่ควรเสพ เรากล่าวเสียงที่รู้ได้ด้วยหูไว้ ๒ อย่าง คือ ที่ควรเสพ และที่ไม่ควรเสพ เรากล่าวกลิ่นที่รู้ได้ด้วยจมูกไว้... read more

ภิกษุทั้งหลาย ฐานะ ๔ ประการเหล่านี้ พึงรู้ได้ด้วยฐานะ ๔ ฐานะ ๔ อะไรบ้าง คือ ภิกษุทั้งหลาย ศีลพึงรู้ได้ด้วยการอยู่ร่วมกัน และศีลนั้นพึงรู้ได้ด้วยกาลนาน ไม่ใช่ด้วยกาลเล็กน้อย... read more

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ ณ วิหารชื่อโปกขรณีย์ ใกล้หมู่บ้านสามคาม แคว้นสักกะ ครั้งนั้น เมื่อปฐมยามผ่านไป เทวดาตนหนึ่ง มีวรรณะงามยิ่งนัก ยังโปกขรณีย์วิหารทั้งสิ้นให้สว่างไสว แล้วเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคถึงที่ประทับ... read more

ภิกษุทั้งหลาย เราจักแสดงปฏิปทาที่สัปปายะแก่การบรรลุนิพพานแก่เธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงฟัง จงใส่ใจให้ดี เราจักกล่าว ภิกษุทั้งหลาย ก็ปฏิปทาที่สัปปายะแก่การบรรลุนิพพานนั้นเป็นอย่างไร. ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายจักสำคัญความข้อนั้นว่าอย่างไร ตาเที่ยงหรือไม่เที่ยง. ไม่เที่ยง ภันเต. ก็สิ่งใดไม่เที่ยง สิ่งนั้นเป็นทุกข์ หรือเป็นสุขเล่า. เป็นทุกข์ ภันเต. ก็สิ่งใดไม่เที่ยง... read more

เรื่องเกิดขึ้นที่พระนครสาวัตถี ครั้งนั้น ภิกษุรูปหนึ่งเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคยังที่ประทับ … ได้ทูลถามพระผู้มีพระภาคดังนี้ว่า ภันเต ที่กล่าวกันว่า อวิชชา อวิชชา ดังนี้ ภันเต ก็อวิชชานั้นเป็นอย่างไร และด้วยเหตุเพียงเท่าไร บุคคลจึงเป็นผู้ถึงแล้วซึ่งอวิชชา. ภิกษุ ปุถุชนผู้ไม่ได้สดับในกรณีนี้... read more

ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลาย จงประกอบความเพียรในการหลีกเร้นเถิด ภิกษุผู้หลีกเร้นย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริง ก็ภิกษุย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงซึ่งอะไร คือ ย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงซึ่งความเกิดและความดับแห่งรูป ย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงซึ่งความเกิดและความดับแห่งเวทนา ย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงซึ่งความเกิดและความดับแห่งสัญญา ย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงซึ่งความเกิดและความดับแห่งสังขาร ย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงซึ่งความเกิดและความดับแห่งวิญญาณ. ภิกษุทั้งหลาย ก็อะไรเป็นความเกิดแห่งรูป อะไรเป็นความเกิดแห่งเวทนา อะไรเป็นความเกิดแห่งสัญญา อะไรเป็นความเกิดแห่งสังขาร อะไรเป็นความเกิดแห่งวิญญาณ. ภิกษุทั้งหลาย บุคคลบางคนในกรณีนี้ ย่อมเพลิดเพลิน ย่อมพร่ำถึง ย่อมสยบมัวเมาอยู่ ก็บุคคลย่อมเพลิดเพลิน... read more

ภิกษุทั้งหลาย จะพึงมีฝ่ายตรงข้ามติเตียนเรา ติเตียนธรรม ติเตียนสงฆ์ ในกรณีเช่นนี้ เธอทั้งหลายไม่พึงทำความอาฆาต เกลียดชัง เจ็บใจ ในชนเหล่านั้น ภิกษุทั้งหลาย จะพึงมีฝ่ายตรงข้ามกล่าวติเตียนเรา ติเตียนธรรม ติเตียนสงฆ์... read more

ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงเป็นผู้มีศีลสมบูรณ์ มีปาติโมกข์สมบูรณ์อยู่เถิด จงเป็นผู้สำรวมในปาติโมกขสังวร สมบูรณ์ด้วยมารยาทและโคจรอยู่เถิด  มีปกติเห็นภัยในโทษทั้งหลายแม้มีประมาณเล็กน้อย  สมาทานศึกษาในสิกขาบททั้งหลายเถิด. ภิกษุทั้งหลาย เมื่อเธอทั้งหลายมีศีลสมบูรณ์ มีปาติโมกข์สมบูรณ์อยู่ เป็นผู้สำรวมในปาติโมกขสังวร สมบูรณ์ด้วยมารยาทและโคจรอยู่  มีปกติเห็นภัยในโทษทั้งหลายแม้มีประมาณเล็กน้อย... read more

ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุพึงกระทำความไม่ประมาท คือ มีสติเครื่องรักษาจิตโดยสมควรแก่ตน ในฐานะ ๔ ประการ ฐานะ ๔ ประการอะไรบ้าง คือ ๑) ภิกษุพึงกระทำความไม่ประมาท มีสติเครื่องรักษาจิตโดยสมควรแก่ตนว่า... read more

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่ป่าไผ่ ในนิคมชื่อกัชชังคลา ครั้งนั้นแล อุตตรมาณพ ศิษย์ของพราหมณ์ปาราสิริยะ เข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคยังที่ประทับแล้วทูลปราศรัยกับพระผู้มีพระภาค ครั้นผ่านการทักทายปราศรัยพอให้ระลึกถึงกันไปแล้วจึงนั่งในที่สมควร. พอนั่งเรียบร้อยแล้ว พระผู้มีพระภาคได้ตรัสถามดังนี้ว่า อุตตระ ปาราสิริยพราหมณ์แสดงอินทรีย์ภาวนาแก่สาวกทั้งหลายหรือไม่. พระโคดมผู้เจริญ ปาราสิริยพราหมณ์แสดงอินทรีย์ภาวนาแก่สาวกทั้งหลายอยู่. อุตตระปาราสิริยพราหมณ์แสดงอินทรีย์ภาวนาแก่สาวก... read more