ธรรม ๔ ประการ ที่ทำให้เป็นคนพาล หรือเป็นบัณฑิต (๔)

ภิกษุทั้งหลาย ถ้าบุคคลคิดถึงสิ่งใดอยู่ ดำริถึงสิ่งใดอยู่ และมีจิตฝังลงไปในสิ่งใดอยู่ สิ่งนั้นย่อมเป็นอารมณ์เพื่อการตั้งอยู่แห่งวิญญาณ เมื่ออารมณ์มีอยู่ ความตั้งขึ้นแห่งวิญญาณย่อมมี เมื่อวิญญาณนั้น ตั้งขึ้นแล้ว เจริญงอกงามแล้ว เครื่องนำไปสู่ภพใหม่ย่อมมี เมื่อเครื่องนำไปสู่ภพใหม่มี... read more

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่ปราสาทของอุบาสิกาวิสาขา มิคารมารดา ในวิหารบุพพาราม เขตนครสาวัตถี พร้อมด้วยพระสาวกผู้เป็นเถระมีชื่อเสียงหลายรูปด้วยกัน เช่น ท่านพระสารีบุตร ท่านพระมหาโมคคัลลานะ ท่านพระมหากัสสป ท่านพระมหากัจจายนะ ท่านพระมหาโกฏฐิตะ... read more

ภิกษุทั้งหลาย รูปไม่เที่ยง เสียงไม่เที่ยง กลิ่นไม่เที่ยง รสไม่เที่ยง โผฏฐัพพะไม่เที่ยง ธรรมไม่เที่ยง ภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกผู้ได้สดับแล้ว เห็นอยู่อย่างนี้ ย่อมเบื่อหน่ายแม้ในรูป ย่อมเบื่อหน่ายแม้ในเสียง ย่อมเบื่อหน่ายแม้ในกลิ่น... read more

… ภิกษุทั้งหลาย นับถอยหลังจากนี้ไป ๙๑ กัป พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธะ พระนามว่าวิปัสสี ได้บังเกิดขึ้นแล้วในโลก. ภิกษุทั้งหลาย นับถอยหลังจากนี้ไป ๓๑ กัป พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธะ... read more

ครั้งนั้น ปริพาชกผู้วัจฉโคตรได้เข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคยังที่ประทับ ได้ปราศรัยกับพระผู้มีพระภาค ครั้นผ่านการปราศรัยพอให้ระลึกถึงกันไปแล้ว ได้นั่งลงในที่สมควร ครั้นแล้วได้ทูลว่า ข้าแต่พระโคดมผู้เจริญ ข้าพระองค์ได้ฟังมาว่า พระสมณโคดมได้กล่าวว่า พึงให้ทานแก่เราเท่านั้น ไม่ควรให้ทานแก่ชนเหล่าอื่น พึงให้ทานแก่สาวกของเราเท่านั้น ไม่ควรให้ทานแก่สาวกของชนเหล่าอื่น ทานที่ให้แก่เราเท่านั้นจึงมีผลมาก ทานที่ให้แก่ชนเหล่าอื่นไม่มีผลมาก ทานที่ให้แก่สาวกของเราเท่านั้นจึงมีผลมาก ทานที่ให้แก่สาวกของชนเหล่าอื่นไม่มีผลมาก ข้าแต่พระโคดมผู้เจริญ... read more

… ภิกษุทั้งหลาย หากมีคนพวกอื่นกล่าวติเตียนเรา ติเตียนธรรม ติเตียนสงฆ์ ในกรณีเช่นนี้ เธอทั้งหลายไม่พึงทำความอาฆาต ความเกลียดชัง ความเจ็บใจ ในชนเหล่านั้น ภิกษุทั้งหลาย หากมีคนพวกอื่นกล่าวติเตียนเรา ติเตียนธรรม... read more

ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุเห็นตาอันไม่เที่ยงนั่นแหละ ว่าไม่เที่ยง ความเห็นของเธอนั้นเป็นสัมมาทิฏฐิ เมื่อเห็นอยู่โดยถูกต้อง ย่อมเบื่อหน่าย เพราะความสิ้นไปแห่งนันทิ จึงมีความสิ้นไปแห่งราคะ เพราะความสิ้นไปแห่งราคะ จึงมีความสิ้นไปแห่งนันทิ เพราะความสิ้นไปแห่งนันทิและราคะ กล่าวได้ว่า... read more

ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลาย จงประกอบความเพียรในการหลีกเร้นเถิด ภิกษุผู้หลีกเร้นย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริง ก็ภิกษุย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงซึ่งอะไร คือ ย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงว่า ตาไม่เที่ยง ย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงว่า รูปทั้งหลายไม่เที่ยง ย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงว่า วิญญาณทางตาไม่เที่ยง ย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงว่า ผัสสะทางตาไม่เที่ยง ย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงว่า แม้สุขเวทนา ทุกขเวทนา... read more

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่พระวิหารเชตวัน อารามของอนาถบิณฑิกเศรษฐี เขตพระนครสาวัตถี ก็ในสมัยนั้น ท่านพระสารีบุตรอาพาธ ได้รับทุกข์ เป็นไข้หนัก อยู่ที่บ้านนาฬกคาม ในแคว้นมคธ สามเณรจุนทะเป็นอุปัฏฐากของท่าน ครั้งนั้น ท่านพระสารีบุตรปรินิพพานด้วยอาพาธนั่นเอง. ครั้งนั้น สามเณรจุนทะถือเอาบาตรและจีวรของท่านพระสารีบุตร... read more

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่กูฏาคารศาลา ป่ามหาวัน เขตพระนครเวสาลี ครั้งนั้น พระนางมหาปชาบดีโคตมีเสด็จเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคยังที่ประทับ ถวายอภิวาทแล้วประทับยืนในที่สมควร ครั้นแล้วได้ทูลว่า สาธุ ภันเต ขอพระผู้มีพระภาคโปรดแสดงธรรมโดยย่อแก่หม่อมฉัน เมื่อหม่อมฉันได้ฟังแล้ว จะพึงเป็นผู้หลีกออกจากหมู่อยู่ผู้เดียว... read more