เห็นอายตนะภายนอกทั้ง ๖ ว่าเป็นทุกข์ สามารถหลุดพ้นได้ (๑)

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่นิโครธาราม เขตนครกบิลพัสดุ์ แคว้นสักกะ ครั้งนั้น เจ้าศากยะทรงพระนามว่ามหานามะ เสด็จเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคยังที่ประทับ ถวายอภิวาทแล้วประทับนั่งในที่สมควร ครั้นแล้วได้ทูลถามพระผู้มีพระภาคว่า ภันเต ข้าพระองค์เข้าใจธรรมที่พระผู้มีพระภาคทรงแสดงมานานแล้วอย่างนี้ว่า โลภะเป็นอุปกิเลสแห่งจิต โทสะเป็นอุปกิเลสแห่งจิต โมหะเป็นอุปกิเลสแห่งจิต... read more

ภิกษุทั้งหลาย ปุถุชนผู้ไม่ได้สดับ ย่อมได้รับสุขเวทนาบ้าง ทุกขเวทนาบ้าง อทุกขมสุขเวทนาบ้าง แม้อริยสาวกผู้ได้สดับแล้ว ก็ย่อมได้รับสุขเวทนาบ้าง ทุกขเวทนาบ้าง อทุกขมสุขเวทนาบ้าง ภิกษุทั้งหลาย ในบรรดาชนทั้ง ๒ จำพวกนั้น... read more

ภิกษุทั้งหลาย ถ้าพวกอัญญเดียรถีย์ปริพพาชก จะพึงถามอย่างนี้ว่า อาวุโสทั้งหลาย ธรรม ๓ อย่างเหล่านี้ ๓ อย่างอะไรบ้าง คือ ราคะ โทสะ และโมหะ อาวุโสทั้งหลาย... read more

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่ปราสาทซึ่งสร้างด้วยอิฐ ใกล้บ้านนาทิกคาม ในที่นั้น พระผู้มีพระภาคได้ตรัสกับภิกษุทั้งหลายว่า ภิกษุทั้งหลาย มรณสติอันบุคคลเจริญแล้ว ทำให้มากแล้ว ย่อมมีผลมาก มีอานิสงส์มาก หยั่งลงสู่อมตะ มีอมตะเป็นที่สุด ภิกษุทั้งหลาย พวกเธอเจริญมรณสติอยู่หรือไม่. เมื่อพระผู้มีพระภาคตรัสถามอย่างนี้แล้ว... read more

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ ณ นิคมแห่งชาวโกฬิยะชื่อ กักกรปัตตะ เขตเมืองโกฬิยะ ครั้งนั้น โกฬิยบุตรชื่อทีฆชาณุ เข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคถึงที่ประทับ ถวายอภิวาทพระผู้มีพระภาคแล้วนั่ง ณ ที่ควรสมควร... read more

ภิกษุทั้งหลาย การแสวงหาที่ไม่ประเสริฐ (อนริยปริเยสนา) ๔ ประการเหล่านี้ ๔ ประการอะไรบ้าง คือ ภิกษุทั้งหลาย บุคคลบางคนในกรณีนี้ ๑) ตนเองเป็นผู้มีความแก่เป็นธรรมดา ก็ยังแสวงหาสิ่งที่มีความแก่เป็นธรรมดาเช่นกันอีก ๒) ตนเองเป็นผู้มีความเจ็บไข้เป็นธรรมดา... read more

ครั้งนั้น ท่านพระสารีบุตรเข้าไปหาท่านพระมหาโมคคัลลานะถึงที่อยู่ ได้ปราศรัยกับท่านพระมหาโมคคัลลานะ ครั้นผ่านการปราศรัยพอให้ระลึกถึงกันไปแล้ว จึงนั่งในที่สมควร ครั้นแล้ว ได้ถามท่านพระมหาโมคคัลลานะว่า อาวุโส โมคคัลลานะ ปฏิปทา ๔ ประการเหล่านี้ ๔ ประการอะไรบ้าง... read more

ภิกษุทั้งหลาย เราจักแสดงธรรมปริยาย ชื่ออาทิตตปริยายแก่เธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงฟังธรรมนั้น ภิกษุทั้งหลาย ธรรมปริยายชื่ออาทิตตปริยายนั้นเป็นอย่างไร คือ ภิกษุทั้งหลาย อินทรีย์คือดวงตา ถูกแทงด้วยหลาวเหล็ก ที่ร้อนจัด มีไฟติดลุกโพลง โชติช่วงแล้ว ยังดีกว่า... read more

ภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้ประกอบด้วยธรรม ๖ ประการ แม้ฟังสัทธรรมอยู่ก็เป็นผู้ไม่ควรเพื่อก้าวลงสู่สัมมัตตนิยาม (ความแน่นอนในความถูกต้อง) ในกุศลธรรมทั้งหลาย ธรรม ๖ ประการอะไรบ้าง คือ เมื่อธรรมวินัยที่ตถาคตประกาศแล้ว อันบุคคลอื่นแสดงอยู่ ๑)... read more

ภิกษุทั้งหลาย อริยสาวิกา ผู้เจริญอยู่ด้วยธรรมเป็นเหตุแห่งความเจริญ ๕ ประการ ชื่อว่าย่อมเจริญด้วยความเจริญอันเป็นอริยะ เป็นผู้ถือเอาแก่นสารและความประเสริฐของกายไว้ได้ ธรรมเป็นเหตุแห่งความเจริญ ๕ ประการอะไรบ้าง คือ ย่อมเจริญด้วยศรัทธา ย่อมเจริญด้วยศีล ย่อมเจริญด้วยสุตะ... read more