เห็นอายตนะภายในทั้ง ๖ ว่าไม่เที่ยง สามารถหลุดพ้นได้ (๑)

… วัจฉะ เราย่อมบัญญัติความบังเกิดขึ้นสำหรับผู้ที่ยังมีอุปาทานอยู่ (สอุปาทานสฺส) ไม่ใช่สำหรับผู้ที่ไม่มีอุปาทาน วัจฉะ เปรียบเหมือนไฟที่มีเชื้อ ย่อมลุกโพลงขึ้นได้ (อคฺคิ สอุปาทาโน ชลติ) ที่ไม่มีเชื้อ ก็ลุกโพลงขึ้นไม่ได้ วัจฉะ... read more

ภิกษุทั้งหลาย บุคคล ๗ จำพวกนี้ เป็นผู้ควรแก่ของบูชา เป็นผู้ควรแก่ของต้อนรับ เป็นผู้ควรรับทักษิณา เป็นผู้ควรกระทำอัญชลี เป็นนาบุญของโลก ไม่มีนาบุญอื่นยิ่งกว่า ๗ จำพวกอะไรบ้าง คือ ภิกษุทั้งหลาย... read more

ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยธรรม ๖ ประการ ย่อมเป็นผู้มากด้วยสุขและโสมนัสอยู่ในปัจจุบันเทียว และย่อมเป็นผู้ปรารภเหตุเพื่อความสิ้นไปแห่งอาสวะทั้งหลายด้วย ธรรม ๖ ประการอะไรบ้าง คือ ภิกษุในกรณีนี้ ๑) เป็นผู้ยินดีในธรรม (ธมฺมาราโม) ๒)... read more

ภิกษุทั้งหลาย มรณสติอันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมมีผลมาก มีอานิสงส์มาก หยั่งลงสู่อมตะ มีอมตะเป็นที่สุด. ภิกษุทั้งหลาย ก็มรณสติอันบุคคลเจริญแล้วอย่างไร กระทำให้มากแล้วอย่างไร จึงมีผลมาก มีอานิสงส์มาก หยั่งลงสู่อมตะ... read more

ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยธรรม ๒ ประการ ย่อมเป็นผู้สามารถพอตัวเพื่อช่วยตนเอง แต่ไม่พอตัวเพื่อช่วยผู้อื่น ๒ ประการอะไรบ้าง คือ ภิกษุในกรณีนี้ ๑) ไม่เป็นผู้จับฉวยได้เร็วในกุศลธรรมทั้งหลาย และไม่มีธรรมชาติแห่งความทรงจำธรรมที่ได้ฟังแล้ว แต่เขามีปกติใคร่ครวญเนื้อความแห่งธรรมที่ทรงจำไว้แล้ว ๒)... read more

ภิกษุทั้งหลาย รูปเป็นอนัตตา แม้เหตุปัจจัยที่ให้รูปเกิดขึ้น ก็เป็นอนัตตา รูปที่เกิดจากสิ่งที่เป็นอนัตตา จะเป็นอัตตาได้อย่างไร. เสียงเป็นอนัตตา แม้เหตุปัจจัยที่ให้เสียงเกิดขึ้น ก็เป็นอนัตตา เสียงที่เกิดจากสิ่งที่เป็นอนัตตา จะเป็นอัตตาได้อย่างไร. กลิ่นเป็นอนัตตา แม้เหตุปัจจัยที่ให้กลิ่นเกิดขึ้น ก็เป็นอนัตตา... read more

ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงเป็นผู้มีศีลสมบูรณ์ มีปาติโมกข์สมบูรณ์อยู่เถิด จงเป็นผู้สำรวมในปาติโมกขสังวร สมบูรณ์ด้วยมารยาทและโคจรอยู่เถิด มีปกติเห็นภัยในโทษทั้งหลายแม้มีประมาณเล็กน้อย สมาทานศึกษาในสิกขาบททั้งหลายเถิด. ภิกษุทั้งหลาย เมื่อเธอทั้งหลายมีศีลสมบูรณ์ มีปาติโมกข์สมบูรณ์อยู่ เป็นผู้สำรวมในปาติโมกขสังวร สมบูรณ์ด้วยมารยาทและโคจรอยู่ มีปกติเห็นภัยในโทษทั้งหลายแม้มีประมาณเล็กน้อย... read more

ภิกษุทั้งหลาย ปธาน (ความเพียร) ๔ ประการเหล่านี้ ๔ ประการอะไรบ้าง คือ ๑) สังวรปธาน (เพียรระวัง) ๒) ปหานปธาน (เพียรละ) ๓) ภาวนาปธาน... read more

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่พระวิหารเชตวัน อารามของอนาถบิณฑิกเศรษฐี เขตพระนครสาวัตถี ในที่นั้น พระผู้มีพระภาคตรัสกับภิกษุทั้งหลายว่า ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลาย จงเจริญสมาธิเถิด ภิกษุผู้มีจิตตั้งมั่นแล้ว ย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริง ก็ภิกษุย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงซึ่งอะไร คือ ย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงซึ่งความเกิดและความดับแห่งรูป ย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงซึ่งความเกิดและความดับแห่งเวทนา ย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงซึ่งความเกิดและความดับแห่งสัญญา ย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงซึ่งความเกิดและความดับแห่งสังขาร ย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงซึ่งความเกิดและความดับแห่งวิญญาณ. ภิกษุทั้งหลาย ก็อะไรเป็นความเกิดแห่งรูป อะไรเป็นความเกิดแห่งเวทนา อะไรเป็นความเกิดแห่งสัญญา อะไรเป็นความเกิดแห่งสังขาร อะไรเป็นความเกิดแห่งวิญญาณ. ภิกษุทั้งหลาย... read more

ภิกษุทั้งหลาย ตาไม่เที่ยง มีความแปรปรวน มีความเปลี่ยนเป็นประการอื่น หูไม่เที่ยง มีความแปรปรวน มีความเปลี่ยนเป็นประการอื่น จมูกไม่เที่ยง มีความแปรปรวน มีความเปลี่ยนเป็นประการอื่น ลิ้นไม่เที่ยง มีความแปรปรวน มีความเปลี่ยนเป็นประการอื่น กายไม่เที่ยง มีความแปรปรวน มีความเปลี่ยนเป็นประการอื่น ใจไม่เที่ยง... read more