ปฏิปทาที่สัปปายะแก่การบรรลุนิพพาน (๑)
ภิกษุทั้งหลาย เราจะแสดงปฏิปทาที่สัปปายะ (สะดวกสบาย) แก่การบรรลุนิพพาน แก่เธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงฟัง จงใส่ใจให้ดี เราจักกล่าว ภิกษุทั้งหลาย ปฏิปทาที่สัปปายะแก่การบรรลุนิพพานนั้นเป็นอย่างไร คือ ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในกรณีนี้
ย่อมเห็นว่า ตาไม่เที่ยง รูปทั้งหลายไม่เที่ยง วิญญาณทางตาไม่เที่ยง ผัสสะทางตาไม่เที่ยง แม้สุขเวทนา ทุกขเวทนา หรืออทุกขมสุขเวทนา ที่เกิดขึ้นเพราะผัสสะทางตาเป็นปัจจัยก็ไม่เที่ยง
ย่อมเห็นว่า หูไม่เที่ยง เสียงทั้งหลายไม่เที่ยง วิญญาณทางหูไม่เที่ยง ผัสสะทางหูไม่เที่ยง แม้สุขเวทนา ทุกขเวทนา หรืออทุกขมสุขเวทนา ที่เกิดขึ้นเพราะผัสสะทางหูเป็นปัจจัยก็ไม่เที่ยง.
ย่อมเห็นว่า จมูกไม่เที่ยง กลิ่นทั้งหลายไม่เที่ยง วิญญาณทางจมูกไม่เที่ยง ผัสสะทางจมูกไม่เที่ยง แม้สุขเวทนา ทุกขเวทนา หรืออทุกขมสุขเวทนา ที่เกิดขึ้นเพราะผัสสะทางจมูกเป็นปัจจัยก็ไม่เที่ยง.
ย่อมเห็นว่า ลิ้นไม่เที่ยง รสทั้งหลายไม่เที่ยง วิญญาณทางลิ้นไม่เที่ยง ผัสสะทางลิ้นไม่เที่ยง แม้สุขเวทนา ทุกขเวทนา หรืออทุกขมสุขเวทนา ที่เกิดขึ้นเพราะผัสสะทางลิ้นเป็นปัจจัยก็ไม่เที่ยง.
ย่อมเห็นว่า กายไม่เที่ยง โผฏฐัพพะทั้งหลายไม่เที่ยง วิญญาณทางกายไม่เที่ยง ผัสสะทางกายไม่เที่ยง แม้สุขเวทนา ทุกขเวทนา หรืออทุกขมสุขเวทนา ที่เกิดขึ้นเพราะผัสสะทางกายเป็นปัจจัยก็ไม่เที่ยง.
ย่อมเห็นว่า ใจไม่เที่ยง ธรรมทั้งหลายไม่เที่ยง วิญญาณทางใจไม่เที่ยง ผัสสะทางใจไม่เที่ยง แม้สุขเวทนา ทุกขเวทนา หรืออทุกขมสุขเวทนา ที่เกิดขึ้นเพราะผัสสะทางใจเป็นปัจจัยก็ไม่เที่ยง.
ภิกษุทั้งหลาย เหล่านี้แล เป็นปฏิปทาที่สัปปายะแก่การบรรลุนิพพาน.
-บาลี สฬา. สํ. 18/167/232.
https://84000.org/tipitaka/pali/?18//167
https://etipitaka.com/read/pali/18/167
English translation by Bhikkhu Sujato
“Mendicants, I will teach you a practice that’s conducive to extinguishment. Listen …
And what is that practice that’s conducive to extinguishment?
It’s when a mendicant sees that the eye, sights, eye consciousness, and eye contact are impermanent. And they see that the painful, pleasant, or neutral feeling that arises conditioned by eye contact is also impermanent.
They see that the ear … nose … tongue … body … mind, thoughts, mind-consciousness, and mind contact are impermanent. And they see that the painful, pleasant, or neutral feeling that arises conditioned by mind contact is also impermanent.
This is that practice that’s conducive to extinguishment.”
English translation by Bhikkhu Bodhi
“Bhikkhus, I will teach you the way that is suitable for attaining Nibbāna. Listen to that….
“And what, bhikkhus, is the way that is suitable for attaining Nibbāna? Here, a bhikkhu sees the eye as impermanent, he sees forms as impermanent, he sees eye-consciousness as impermanent, he sees eye-contact as impermanent, he sees as impermanent whatever feeling arises with eye-contact as condition, whether pleasant or painful or neither-painful-nor-pleasant.
He sees the ear as impermanent, he sees sounds as impermanent, he sees ear-consciousness as impermanent, he sees ear-contact as impermanent, he sees as impermanent whatever feeling arises with ear-contact as condition, whether pleasant or painful or neither-painful-nor-pleasant.
He sees the nose as impermanent, he sees smells as impermanent, he sees nose-consciousness as impermanent, he sees nose-contact as impermanent, he sees as impermanent whatever feeling arises with nose-contact as condition, whether pleasant or painful or neither-painful-nor-pleasant.
He sees the tongue as impermanent, he sees tastes as impermanent, he sees tongue-consciousness as impermanent, he sees tongue-contact as impermanent, he sees as impermanent whatever feeling arises with tongue-contact as condition, whether pleasant or painful or neither-painful-nor-pleasant.
He sees the body as impermanent, he sees touches as impermanent, he sees body-consciousness as impermanent, he sees body-contact as impermanent, he sees as impermanent whatever feeling arises with body-contact as condition, whether pleasant or painful or neither-painful-nor-pleasant.
He sees the mind as impermanent, he sees mental phenomena as impermanent, he sees mind-consciousness as impermanent, he sees mind-contact as impermanent, he sees as impermanent whatever feeling arises with mind-contact as condition, whether pleasant or painful or neither-painful-nor-pleasant.
“This, bhikkhus, is the way that is suitable for attaining Nibbāna.”
