โอวาทปาติโมกข์

เรื่องเกิดขึ้นที่พระนครสาวัตถี ภิกษุรูปนั้นนั่ง ณ ที่สมควรแล้ว ได้ทูลถามพระผู้มี พระภาคว่า ภันเต ที่กล่าวกันว่า ภิกษุธรรมกถึก ภิกษุธรรมกถึก ดังนี้ ด้วยเหตุเพียงเท่าไรหนอ ภิกษุจึงเป็นธรรมกถึก ด้วยเหตุเพียงเท่าไรหนอ ภิกษุจึงเป็นผู้ปฏิบัติธรรมสมควรธรรม... read more

ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายอย่ากลัวต่อบุญเลย คำว่าบุญนี้ เป็นชื่อของความสุข ภิกษุทั้งหลาย เราย่อมรู้ชัดซึ่งผลแห่งบุญอันน่าปรารถนา น่ารักใคร่ น่าพอใจ ที่เราได้รับแล้วตลอดกาลนาน เราได้เจริญเมตตาจิตมาตลอด ๗ ปี ครั้นแล้ว... read more

เรื่องเกิดขึ้นที่พระนครสาวัตถี ครั้งนั้น ภิกษุรูปหนึ่งเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคถึงที่ประทับ … ได้ทูลถามพระผู้มีพระภาคดังนี้ว่า ภันเต ที่กล่าวกันว่า อวิชชา อวิชชา ดังนี้ ภันเต ก็อวิชชานั้นเป็นอย่างไร และด้วยเหตุเพียงเท่าไร บุคคลจึงเป็นผู้ถึงแล้วซึ่งอวิชชา. ภิกษุ ปุถุชนผู้ไม่ได้สดับแล้วในกรณีนี้... read more

ภิกษุทั้งหลาย จักษุสัมผัสไม่เที่ยง มีความแปรปรวน มีความเปลี่ยนเป็นประการอื่น โสตสัมผัสไม่เที่ยง มีความแปรปรวน มีความเปลี่ยนเป็นประการอื่น ฆานสัมผัสไม่เที่ยง มีความแปรปรวน มีความเปลี่ยนเป็นประการอื่น ชิวหาสัมผัสไม่เที่ยง มีความแปรปรวน มีความเปลี่ยนเป็นประการอื่น กายสัมผัสไม่เที่ยง มีความแปรปรวน มีความเปลี่ยนเป็นประการอื่น มโนสัมผัสไม่เที่ยง... read more

ภิกษุทั้งหลาย ม้าอาชาไนยตัวเจริญ ๔ จำพวกเหล่านี้ มีปรากฏอยู่ในโลก ๔ จำพวกอะไรบ้าง คือ ภิกษุทั้งหลาย ม้าอาชาไนยตัวเจริญบางตัวในกรณีนี้ พอเห็นเงาปฏักเข้าก็ย่อมสลด ถึงความสังเวชว่า วันนี้นายสารถีผู้ฝึกม้าจักให้เราทำเหตุอะไรหนอ เราจักตอบแทนแก่เขาอย่างไร ภิกษุทั้งหลาย... read more

ภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกเมื่อเจริญอยู่ด้วยความเจริญ ๑๐ ประการ ชื่อว่าย่อมเจริญด้วยความเจริญอันเป็นอริยะ เป็นผู้ถือเอาแก่นสาร และความประเสริฐของกายไว้ได้ ความเจริญ ๑๐ ประการอะไรบ้าง คือ ๑) ย่อมเจริญด้วยนาและสวน ๒) ย่อมเจริญด้วยทรัพย์และข้าวเปลือก ๓)... read more

ภิกษุทั้งหลาย เมื่อภิกษุไม่ประกอบเนืองๆ ในการเจริญภาวนาอยู่ แม้จะมีความปรารถนาอย่างนี้ว่า โอหนอ ขอจิตของเราจงหลุดพ้นจากอาสวะ เพราะไม่มีอุปาทานเถิด ดังนี้ โดยที่แท้ จิตของภิกษุนั้น ย่อมไม่หลุดพ้นจากอาสวะ เพราะไม่มีอุปาทานได้... read more

(ทรงปรารภเหตุที่ ภิกษุทั้งหลายได้ฆ่าตัวตายบ้าง ฆ่ากันและกันบ้าง เนื่องจากเกิดความอึดอัดระอา เกลียดกายของตน เพราะการปฏิบัติอสุภภาวนา จึงได้ทรงแสดงอานาปานสติสมาธิแก่ภิกษุเหล่านั้น). ภิกษุทั้งหลาย อานาปานสติสมาธินี้แล อันบุคคลเจริญแล้ว ทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นของระงับ เป็นของประณีต... read more

… ภิกษุทั้งหลาย ความเสื่อมญาติเป็นเรื่องเล็กน้อย ความเสื่อมปัญญาเลวร้ายกว่าความเสื่อมทั้งหลาย. ภิกษุทั้งหลาย ความเจริญด้วยญาติเป็นเรื่องเล็กน้อย ความเจริญด้วยปัญญายอดเยี่ยมกว่าความเจริญทั้งหลาย เพราะเหตุนั้น เธอทั้งหลายพึงศึกษาอย่างนี้ว่า เราทั้งหลายจักเจริญโดยความเจริญด้วยปัญญา ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายพึงศึกษาอย่างนี้แล. ภิกษุทั้งหลาย ความเสื่อมแห่งโภคะเป็นเรื่องเล็กน้อย ความเสื่อมแห่งปัญญาเลวร้ายกว่าความเสื่อมทั้งหลาย. ภิกษุทั้งหลาย... read more

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่พระวิหารเชตวัน อารามของอนาถบิณฑิกเศรษฐี เขตพระนครสาวัตถี ในที่นั้น พระผู้มีพระภาคตรัสเรียกภิกษุทั้งหลายแล้วตรัสว่า ภิกษุทั้งหลาย รูปไม่เที่ยง เวทนาไม่เที่ยง สัญญาไม่เที่ยง สังขารทั้งหลายไม่เที่ยง วิญญาณไม่เที่ยง ภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกผู้ได้สดับแล้ว เห็นอยู่อย่างนี้... read more