เมื่อเจริญเมตตาจิต อมนุษย์ทำจิตให้ฟุ้งซ่านได้ยาก
สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่พระเชตวัน อารามของอนาถบิณฑิกเศรษฐี เขตพระนครสาวัตถี ที่นั้น … พระผู้มีพระภาคได้ตรัสว่า
ภิกษุทั้งหลาย หอกที่มีใบอันคม ถ้าบุรุษพึงมากล่าวว่า เราจักงอ จักพับ หรือจักม้วนซึ่งหอกที่มีใบอันคมนี้ ด้วยฝ่ามือหรือด้วยกำมือ ดังนี้ ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายจะสำคัญความข้อนั้นว่าอย่างไร บุรุษนั้นเป็นผู้สามารถที่จะงอ จะพับ หรือจะม้วนซึ่งหอกที่มีใบอันคมโน้น ด้วยฝ่ามือ หรือด้วยกำมือได้หรือไม่.
เป็นไปไม่ได้เลย ภันเต.
ข้อนั้นเพราะเหตุอะไร.
ภันเต เพราะว่าการที่จะงอ จะพับ หรือจะม้วนซึ่งหอกที่มีใบอันคม ด้วยฝ่ามือ หรือด้วยกำมือ กระทำไม่ได้ง่าย และบุรุษนั้น ก็จะพึงเป็นผู้มีส่วนแห่งความเหน็ดเหนื่อย ลำบากโดยส่วนเดียว.
ภิกษุทั้งหลาย ฉันใดก็ฉันนั้น เมื่อภิกษุใดเจริญ กระทำให้มาก ซึ่งเมตตาเจโตวิมุตติ กระทำให้เป็นดุจยาน กระทำให้เป็นที่อาศัยได้ กระทำให้มั่นคง สั่งสมเนืองๆ ปรารภสม่ำเสมอด้วยดี ถ้าอมนุษย์จะพึงกระทำจิตของภิกษุนั้นให้ฟุ้งซ่าน อมนุษย์นั้นพึงเป็นผู้มีส่วนแห่งความเหน็ดเหนื่อย ลำบากโดยส่วนเดียว
ภิกษุทั้งหลาย เพราะเหตุนั้นในเรื่องนี้ เธอทั้งหลายพึงศึกษาอย่างนี้ว่า เราทั้งหลายจักเจริญ กระทำให้มาก ซึ่งเมตตาเจโตวิมุตติ กระทำให้เป็นดุจยาน กระทำให้เป็นที่อาศัยได้ กระทำให้มั่นคง สั่งสมเนืองๆ ปรารภสม่ำเสมอด้วยดี ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายพึงศึกษาอย่างนี้แล.
-บาลี นิทาน. สํ. 16/308/668.
https://84000.org/tipitaka/pali/?16//308
https://etipitaka.com/read/pali/16/308
English translation by Bhikkhu Sujato
At Sāvatthī.
“Mendicants, suppose there was a sharp-pointed spear. And a man came along and thought, ‘With my hand or fist I’ll fold this sharp spear over, bend it back, and twist it around!’
What do you think, mendicants? Is that man capable of doing so?”
“No, sir. Why not? Because it’s not easy to fold that sharp spear over, bend it back, and twist it around with the hand or fist. That man will eventually get weary and frustrated.”
“In the same way, suppose a mendicant has developed the heart’s release by love, has cultivated it, made it a vehicle and a basis, kept it up, consolidated it, and properly implemented it. Should any non-human think to overthrow their mind, they’ll eventually get weary and frustrated.
So you should train like this: ‘We will develop the heart’s release by love. We’ll cultivate it, make it our vehicle and our basis, keep it up, consolidate it, and properly implement it.’ That’s how you should train.”
