เหตุที่ทำให้แตกแยกจากมิตรสหาย และทำให้ถูกใส่ร้าย
… ภิกษุทั้งหลาย การพูดเท็จ ที่เสพทั่วแล้ว เจริญแล้ว ทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อนรก เป็นไปเพื่อกำเนิดเดรัจฉาน เป็นไปเพื่อเปรตวิสัย วิบากอย่างเบาที่สุดของมุสาวาทแก่ผู้เกิดเป็นมนุษย์ คือ วิบากที่เป็นไปเพื่อการถูกกล่าวตู่ด้วยคำไม่จริง.
ภิกษุทั้งหลาย การพูดส่อเสียด (พูดยุยงให้แตกกัน) ที่เสพทั่วแล้ว เจริญแล้ว ทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อนรก เป็นไปเพื่อกำเนิดเดรัจฉาน เป็นไปเพื่อเปรตวิสัย วิบากอย่างเบาที่สุดของปิสุณวาทแก่ผู้เกิดเป็นมนุษย์ คือ วิบากที่เป็นไปเพื่อการแตกจากมิตร.
ภิกษุทั้งหลาย การพูดคำหยาบ ที่เสพทั่วแล้ว เจริญแล้ว ทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อนรก เป็นไปเพื่อกำเนิดเดรัจฉาน เป็นไปเพื่อเปรตวิสัย วิบากอย่างเบาที่สุดของผรุสวาทแก่ผู้เกิดเป็นมนุษย์ คือ วิบากที่เป็นไปเพื่อการได้ฟังเสียงที่ไม่น่าพอใจ.
ภิกษุทั้งหลาย การพูดเพ้อเจ้อ ที่เสพทั่วแล้ว เจริญแล้ว ทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อนรก เป็นไปเพื่อกำเนิดเดรัจฉาน เป็นไปเพื่อเปรตวิสัย วิบากอย่างเบาที่สุดของสัมผัปปลาปะแก่ผู้เกิดเป็นมนุษย์ คือ วิบากที่เป็นไปเพื่อวาจาที่ไม่มีใครเชื่อถือ. …
… … … … …
… จุนทะ ความไม่สะอาดทางวาจามี ๔ อย่างอะไรบ้าง คือ จุนทะ บุคคลบางคนในกรณีนี้
๑) เป็นผู้มีปกติพูดเท็จ คือ เขาอยู่ในสภาก็ดี อยู่ในบริษัท1ก็ดี อยู่ในท่ามกลางหมู่ญาติก็ดี อยู่ในท่ามกลางหมู่ชนก็ดี อยู่ในท่ามกลางราชสกุลก็ดี อันเขานำไปเป็นพยาน ถูกถามว่า บุรุษผู้เจริญ ท่านรู้อย่างไร ท่านจงกล่าวไปอย่างนั้น ดังนี้ บุรุษนั้น เมื่อไม่รู้ก็กล่าวว่ารู้ เมื่อรู้ก็กล่าวว่าไม่รู้ เมื่อไม่เห็นก็กล่าวว่าเห็น เมื่อเห็นก็กล่าวว่าไม่เห็น เพราะเหตุแห่งตนเอง เพราะเหตุแห่งผู้อื่น หรือเพราะเหตุเห็นแก่อามิสเล็กน้อยใดๆ ก็เป็นผู้กล่าวเท็จทั้งที่รู้อยู่.
๒) เป็นผู้พูดส่อเสียด คือ ฟังจากฝ่ายนี้แล้วไปบอกฝ่ายโน้นเพื่อทำลายฝ่ายนี้ หรือฟังจากฝ่ายโน้นแล้วมาบอกฝ่ายนี้เพื่อทำลายฝ่ายโน้น เป็นผู้ทำคนที่สามัคคีกันให้แตกกัน หรือทำคนที่แตกกันแล้วให้แตกกันยิ่งขึ้น เป็นผู้พอใจ ยินดี เพลิดเพลินในความแตกแยกกัน เป็นผู้กล่าววาจาที่ทำให้แตกแยกกัน.
๓) เป็นผู้พูดคำหยาบ คือ กล่าววาจาที่หยาบคาย กล้าแข็ง แสบเผ็ดต่อผู้อื่น กระทบกระเทียบผู้อื่น แวดล้อมอยู่ด้วยความโกรธ ไม่เป็นไปเพื่อสมาธิ เขาเป็นผู้กล่าววาจามีรูปลักษณะเช่นนั้น.
๔) เป็นผู้พูดเพ้อเจ้อ คือ เป็นผู้พูดไม่ถูกกาล พูดคำที่ไม่เป็นจริง พูดสิ่งที่ไม่มีประโยชน์ พูดไม่อิงธรรม พูดไม่อิงวินัย คำพูดไม่มีที่หลักฐาน ไม่มีที่อ้างอิง ไม่ถูกกาลเทศะ ไม่มีจุดจบ ไม่ประกอบด้วยประโยชน์.
จุนทะ เหล่านี้แล ความไม่สะอาดทางวาจา ๔ อย่าง. …
-บาลี อฏฺฐก. อํ. 23/251/130., -บาลี ทสก. อํ. ๒๔/๒๘๓/๑๖๕.
https://etipitaka.com/read/pali/23/251
https://etipitaka.com/read/pali/24/283/
https://84000.org/tipitaka/pali/?23/251
https://84000.org/tipitaka/pali/?24/283
1 บริษัท = หมู่, คณะ
English translation by Bhikkhu Sujato
… Lying, when cultivated, developed, and practiced, leads to hell, the animal realm, or the ghost realm. The minimum result it leads to for a human being is false accusations.
Divisive speech, when cultivated, developed, and practiced, leads to hell, the animal realm, or the ghost realm. The minimum result it leads to for a human being is being divided against friends.
Harsh speech, when cultivated, developed, and practiced, leads to hell, the animal realm, or the ghost realm. The minimum result it leads to for a human being is hearing disagreeable things.
Talking nonsense, when cultivated, developed, and practiced, leads to hell, the animal realm, or the ghost realm. The minimum result it leads to for a human being is that no-one takes what you say seriously. …
English translation by Bhikkhu Bodhi
… (4) “False speech, repeatedly pursued, developed, and cultivated, is conducive to hell, to the animal realm, and to the sphere of afflicted spirits; for one reborn as a human being false speech at minimum conduces to false accusations.
(5) “Divisive speech, repeatedly pursued, developed, and cultivated, is conducive to hell, to the animal realm, and to the sphere of afflicted spirits; for one reborn as a human being divisive speech at minimum conduces to being divided from one’s friends.
(6) “Harsh speech, repeatedly pursued, developed, and cultivated, is conducive to hell, to the animal realm, and to the sphere of afflicted spirits; for one reborn as a human being harsh speech at minimum conduces to disagreeable sounds.
(7) “Idle chatter, repeatedly pursued, developed, and cultivated, is conducive to hell, to the animal realm, and to the sphere of afflicted spirits; for one reborn as a human being idle chatter at minimum conduces to others distrusting one’s words. …
English translation by Bhikkhu Sujato
… And how is impurity fourfold by way of speech? It’s when a certain person lies. They’re summoned to a council, an assembly, a family meeting, a guild, or to the royal court, and asked to bear witness: ‘Please, mister, say what you know.’ Not knowing, they say ‘I know.’ Knowing, they say ‘I don’t know.’ Not seeing, they say ‘I see.’ And seeing, they say ‘I don’t see.’ So they deliberately lie for the sake of themselves or another, or for some trivial worldly reason.
They speak divisively. They repeat in one place what they heard in another so as to divide people against each other. And so they divide those who are harmonious, supporting division, delighting in division, loving division, speaking words that promote division.
They speak harshly. They use the kinds of words that are cruel, nasty, hurtful, offensive, bordering on anger, not leading to immersion.
They talk nonsense. Their speech is untimely, and is neither factual nor beneficial. It has nothing to do with the teaching or the training. Their words have no value, and are untimely, unreasonable, rambling, and pointless. This is the fourfold impurity by way of speech. …
English translation by Ṭhānissaro Bhikkhu
“And how is one made impure in four ways by verbal action? There is the case where a certain person tells lies. When he has been called to a town meeting, a group meeting, a gathering of his relatives, his guild, or of the royalty [i.e., a royal court proceeding], if he is asked as a witness, ‘Come & tell, good man, what you know’: If he doesn’t know, he says, ‘I know.’ If he does know, he says, ‘I don’t know.’ If he hasn’t seen, he says, ‘I have seen.’ If he has seen, he says, ’I haven’t seen.’ Thus he consciously tells lies for his own sake, for the sake of another, or for the sake of a certain reward. He engages in divisive speech. What he has heard here he tells there to break those people apart from these people here. What he has heard there he tells here to break these people apart from those people there. Thus breaking apart those who are united and stirring up strife between those who have broken apart, he loves factionalism, delights in factionalism, enjoys factionalism, speaks things that create factionalism. He engages in harsh speech. He speaks words that are insolent, cutting, mean to others, reviling others, provoking anger and destroying concentration. He engages in idle chatter. He speaks out of season, speaks what isn’t factual, what isn’t in accordance with the goal, the Dhamma, & the Vinaya, words that are not worth treasuring. This is how one is made impure in four ways by verbal action.
