ความต่างกันระหว่าง พระโสดาบันกับพระอรหันต์ (๑)
ภิกษุทั้งหลาย อุปาทานขันธ์1 ๕ เหล่านี้ ๕ อย่างอะไรบ้าง คือ
๑) อุปาทานขันธ์ คือ รูป
๒) อุปาทานขันธ์ คือ เวทนา
๓) อุปาทานขันธ์ คือ สัญญา
๔) อุปาทานขันธ์ คือ สังขาร
๕) อุปาทานขันธ์ คือ วิญญาณ
ภิกษุทั้งหลาย เมื่อใด อริยสาวกรู้ชัดแจ้งตามเป็นจริง ซึ่งความเกิดขึ้น (สมุทัย) ความตั้งอยู่ไม่ได้ (อัตถังคมะ) คุณ (อัสสาทะ) โทษ (อาทีนวะ) และอุบายเป็นเครื่องสลัดออก (นิสสรณะ) แห่งอุปาทานขันธ์ทั้ง ๕ เหล่านี้ ภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกนี้ เราเรียกว่า เป็น โสดาบัน ผู้มีความไม่ตกต่ำเป็นธรรมดา เป็นผู้มีอันจะได้ตรัสรู้ในกาลเบื้องหน้า.
ภิกษุทั้งหลาย อุปาทานขันธ์ ๕ เหล่านี้ ๕ อย่างอะไรบ้าง คือ
๑) อุปาทานขันธ์ คือ รูป
๒) อุปาทานขันธ์ คือ เวทนา
๓) อุปาทานขันธ์ คือ สัญญา
๔) อุปาทานขันธ์ คือ สังขาร
๕) อุปาทานขันธ์ คือ วิญญาณ
ภิกษุทั้งหลาย เมื่อใด อริยสาวกรู้ชัดแจ้งตามเป็นจริง ซึ่งความเกิดขึ้น ความตั้งอยู่ไม่ได้ คุณ โทษ และอุบายเป็นเครื่องสลัดออก แห่งอุปาทานขันธ์ทั้ง ๕ เหล่านี้ ดังนี้แล้ว เป็นผู้หลุดพ้นแล้ว เพราะไม่มีความยึดมั่น ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุนี้เราเรียกว่า เป็นพระอรหันต์ ผู้มีอาสวะสิ้นแล้ว อยู่จบพรหมจรรย์แล้ว ทำกิจที่ควรทำสำเร็จแล้ว มีภาระอันปลงลงแล้ว มีประโยชน์ของตนอันบรรลุถึงแล้ว มีสัญโญชน์ในภพสิ้นไปรอบแล้ว เป็นผู้หลุดพ้นแล้วเพราะรู้โดยชอบ ดังนี้.
-บาลี ขนฺธ. สํ. 17/196/296, 297.
https://84000.org/tipitaka/pali/?17//296
https://etipitaka.com/read/pali/17/196
1 ขันธ์อันเป็นที่ตั้งแห่งอุปาทาน หรือ ขันธ์อันเป็นที่ตั้งแห่งความยึดมั่น
(ใน -บาลี ขนฺธ สํ. 17/236/237,374 พระผู้มีพระภาคได้ตรัสกับท่านพระราธะ โดยมีนัยเดียวกัน)
English translation by Bhikkhu Sujato
At Sāvatthī.
“Mendicants, there are these five grasping aggregates. What five? That is, the grasping aggregates of form, feeling, perception, choices, and consciousness. A noble disciple comes to truly understand these five grasping aggregates’ origin, ending, gratification, drawback, and escape. Such a noble disciple is called a stream-enterer, not liable to be reborn in the underworld, bound for awakening.”
At Sāvatthī.
“Mendicants, there are these five grasping aggregates. What five? That is, the grasping aggregates of form, feeling, perception, choices, and consciousness. A mendicant comes to be freed by not grasping after truly understanding these five grasping aggregates’ origin, ending, gratification, drawback, and escape. Such a mendicant is called a perfected one, with defilements ended, who has completed the spiritual journey, done what had to be done, laid down the burden, achieved their own true goal, utterly ended the fetters of rebirth, and is rightly freed through enlightenment.”
