ผู้รักษาตน
พระเจ้าปเสนทิโกศล ได้กราบทูลพระพุทธเจ้าว่า ภันเต วันนี้ข้าพระองค์ไปสู่ที่หลีกเร้นพักผ่อนอยู่ ได้เกิดความคิดอย่างนี้ว่า ชนพวกไหนหนอชื่อว่า เป็นผู้รักษาตน ชนพวกไหนหนอชื่อว่า เป็นผู้ไม่รักษาตน.
ภันเต ข้าพระองค์จึงได้เกิดความคิดต่อไปว่า ก็ชนบางพวกย่อมประพฤติทุจริตด้วยกาย ประพฤติทุจริตด้วยวาจา ประพฤติทุจริตด้วยใจ ชนพวกนั้นชื่อว่า เป็นผู้ไม่รักษาตน ถึงแม้ชนพวกนั้นจะมีพลช้าง พลม้า พลรถ หรือพลเดินเท้า คอยรักษา แม้เป็นเช่นนั้น ชนพวกนั้นก็ชื่อว่า เป็นผู้ไม่รักษาตน ข้อนั้นเพราะเหตุอะไร เพราะเหตุว่า การรักษาเช่นนั้น เป็นการรักษาภายนอก มิใช่เป็นการรักษาภายใน ดังนั้น ชนพวกนั้นจึงชื่อว่า เป็นผู้ไม่รักษาตน.
ส่วนชนบางพวกย่อมประพฤติสุจริตด้วยกาย ประพฤติสุจริตด้วยวาจา ประพฤติสุจริตด้วยใจ ชนพวกนั้นชื่อว่า เป็นผู้รักษาตน ถึงแม้ชนพวกนั้นจะไม่มีพลช้าง พลม้า พลรถ หรือพลเดินเท้า คอยรักษา แม้เป็นเช่นนั้น ชนพวกนั้นก็ชื่อว่า เป็นผู้รักษาตน ข้อนั้นเพราะเหตุอะไร เพราะเหตุว่า การรักษาเช่นนั้น เป็นการรักษาภายใน มิใช่เป็นการรักษาภายนอก ดังนั้น ชนพวกนั้นจึงชื่อว่า เป็นผู้รักษาตน.
นั่นเป็นอย่างนั้นมหาราช นั่นเป็นอย่างนั้นมหาราช มหาราช ก็ชนบางพวกย่อมประพฤติทุจริตด้วยกาย ประพฤติทุจริตด้วยวาจา ประพฤติทุจริตด้วยใจ ชนพวกนั้นชื่อว่า เป็นผู้ไม่รักษาตน ถึงแม้ชนพวกนั้นจะมีพลช้าง พลม้า พลรถ หรือพลเดินเท้า คอยรักษา แม้เป็นเช่นนั้น ชนพวกนั้นก็ชื่อว่า เป็นผู้ไม่รักษาตน ข้อนั้นเพราะเหตุอะไร เพราะเหตุว่า การรักษาเช่นนั้น เป็นการรักษาภายนอก มิใช่เป็นการรักษาภายใน ดังนั้น ชนพวกนั้นจึงชื่อว่า เป็นผู้ไม่รักษาตน.
ส่วนชนบางพวกย่อมประพฤติสุจริตด้วยกาย ประพฤติสุจริตด้วยวาจา ประพฤติสุจริตด้วยใจ ชนพวกนั้นชื่อว่า เป็นผู้รักษาตน ถึงแม้ชนพวกนั้นจะไม่มีพลช้าง พลม้า พลรถ หรือพลเดินเท้า คอยรักษา แม้เป็นเช่นนั้น ชนพวกนั้นก็ชื่อว่า รักษาตน ข้อนั้นเพราะเหตุอะไร เพราะเหตุว่า การรักษาเช่นนั้น เป็นการรักษาภายใน มิใช่เป็นการรักษาภายนอก ดังนั้น ชนพวกนั้นจึงชื่อว่า เป็นผู้รักษาตน.
การสำรวมด้วยกายเป็นการดี
การสำรวมด้วยวาจาเป็นการดี
การสำรวมด้วยใจเป็นการดี
การสำรวมในที่ทั้งปวงเป็นการดี
บุคคลสำรวมในที่ทั้งปวงแล้ว
มีความละอายต่อบาป
เรากล่าวว่าเป็นผู้รักษาตน.
-บาลี สคาถ. สํ. 15/104/337.
https://84000.org/tipitaka/pali/?15//104
https://etipitaka.com/read/pali/15/104
English translation by Bhikkhu Sujato
At Sāvatthī.
Seated to one side, King Pasenadi said to the Buddha, “Just now, sir, as I was in private retreat this thought came to mind. ‘Who are those who protect themselves? And who are those who don’t protect themselves?’
Then it occurred to me: ‘Those who do bad things by way of body, speech, and mind don’t protect themselves. Even if they’re protected by a company of elephants, cavalry, chariots, or infantry, they still don’t protect themselves. Why is that? Because such protection is exterior, not interior. That’s why they don’t protect themselves.
Those who do good things by way of body, speech, and mind do protect themselves. Even if they’re not protected by a company of elephants, cavalry, chariots, or infantry, they still protect themselves. Why is that? Because such protection is interior, not exterior. That’s why they do protect themselves.’”
“That’s so true, great king! That’s so true!” said the Buddha. And he repeated the king’s statement, adding:
“Restraint of the body is good;
restraint of speech is good;
restraint of mind is good;
everywhere, restraint is good.
A sincere person, restrained everywhere,
is said to be ‘protected’.”
