ลักษณะคำพูดของบุคคล ๓ จำพวก
ภิกษุทั้งหลาย บุคคล ๓ จำพวกเหล่านี้ มีปรากฏอยู่ในโลก ๓ จำพวกอะไรบ้าง คือ
๑) บุคคลที่พูดถ้อยคำเหม็นเหมือนคูถ (อุจจาระ)
๒) บุคคลที่พูดถ้อยคำหอมเหมือนดอกไม้
๓) บุคคลที่พูดถ้อยคำหวานปานน้ำผึ้ง
ภิกษุทั้งหลาย ก็บุคคลผู้พูดถ้อยคำเหม็นเหมือนคูถเป็นอย่างไร คือ ภิกษุทั้งหลาย บุคคลบางคนในกรณีนี้ อยู่ในสภาก็ดี อยู่ในบริษัทก็ดี อยู่ในท่ามกลางหมู่ญาติก็ดี อยู่ในท่ามกลางหมู่ชนก็ดี อยู่ในท่ามกลางราชสกุลก็ดี อันเขานำไปเป็นพยาน ถูกถามว่า บุรุษผู้เจริญ ท่านรู้อย่างไร ท่านจงกล่าวไปอย่างนั้น ดังนี้ บุรุษนั้น เมื่อไม่รู้ก็กล่าวว่ารู้ เมื่อรู้ก็กล่าวว่าไม่รู้ เมื่อไม่เห็นก็กล่าวว่าเห็น เมื่อเห็นก็กล่าวว่าไม่เห็น เพราะเหตุแห่งตนเอง เพราะเหตุแห่งผู้อื่น หรือเพราะเหตุเห็นแก่อามิสเล็กน้อยใดๆ ก็เป็นผู้กล่าวเท็จทั้งที่รู้อยู่ ด้วยอาการอย่างนี้ ภิกษุทั้งหลาย นี้เรียกว่า บุคคลผู้พูดด้วยถ้อยคำเหม็นเหมือนคูถ
ภิกษุทั้งหลาย ก็บุคคลผู้พูดด้วยถ้อยคำหอมเหมือนดอกไม้เป็นอย่างไร คือ ภิกษุทั้งหลาย บุคคลบางคนในกรณีนี้ อยู่ในสภาก็ดี อยู่ในบริษัทก็ดี อยู่ในท่ามกลางหมู่ญาติก็ดี อยู่ในท่ามกลางหมู่ชนก็ดี อยู่ในท่ามกลางราชสกุลก็ดี อันเขานำไปเป็นพยาน ถูกถามว่า บุรุษผู้เจริญ ท่านรู้อย่างไร ท่านจงกล่าวไปอย่างนั้น ดังนี้ บุรุษนั้น เมื่อไม่รู้ก็กล่าวว่าไม่รู้ เมื่อรู้ก็กล่าวว่ารู้ เมื่อไม่เห็นก็กล่าวว่าไม่เห็น เมื่อเห็นก็กล่าวว่าเห็น เพราะเหตุแห่งตนเอง เพราะเหตุแห่งผู้อื่น หรือเพราะเหตุเห็นแก่อามิสเล็กน้อยใดๆ ก็ไม่เป็นผู้กล่าวเท็จทั้งที่รู้อยู่ ด้วยอาการอย่างนี้ ภิกษุทั้งหลาย นี้เรียกว่า บุคคลพูดถ้อยคำหอมเหมือนดอกไม้.
ภิกษุทั้งหลาย ก็บุคคลผู้พูดถ้อยคำหวานปานน้ำผึ้งเป็นอย่างไร คือ บุคคลบางคนในกรณีนี้ เป็นผู้ละการพูดคำหยาบ เว้นขาดจากพูดคำหยาบ คือ กล่าวแต่วาจาที่ไม่มีโทษ เสนาะโสต ให้เกิดความรัก เป็นคำฟูใจ เป็นคำสุภาพที่ชาวเมืองเขาพูดกัน เป็นที่รักใคร่ที่พอใจของมหาชน ภิกษุทั้งหลาย นี้เรียกว่า บุคคลผู้พูดถ้อยคำหวานปานน้ำผึ้ง.
ภิกษุทั้งหลาย บุคคล ๓ จำพวกเหล่านี้แล มีปรากฏอยู่ในโลก.
-บาลี ติก. อํ. 20/161/467.
https://84000.org/tipitaka/pali/?20//161
https://etipitaka.com/read/pali/20/161
English translation by Bhikkhu Sujato
“These three kinds of people are found in the world. What three? One with speech like dung, one with speech like flowers, and one with speech like honey.
And who has speech like dung? It’s someone who is summoned to a council, an assembly, a family meeting, a guild, or to the royal court, and asked to bear witness: ‘Please, mister, say what you know.’ Not knowing, they say ‘I know.’ Knowing, they say ‘I don’t know.’ Not seeing, they say ‘I see.’ And seeing, they say ‘I don’t see.’ So they deliberately lie for the sake of themselves or another, or for some trivial worldly reason. This is called a person with speech like dung.
And who has speech like flowers? It’s someone who is summoned to a council, an assembly, a family meeting, a guild, or to the royal court, and asked to bear witness: ‘Please, mister, say what you know.’ Not knowing, they say ‘I don’t know.’ Knowing, they say ‘I know.’ Not seeing, they say ‘I don’t see.’ And seeing, they say ‘I see.’ So they don’t deliberately lie for the sake of themselves or another, or for some trivial worldly reason. This is called a person with speech like flowers.
And who has speech like honey? It’s someone who gives up harsh speech. They speak in a way that’s mellow, pleasing to the ear, lovely, going to the heart, polite, likable and agreeable to the people. This is called a person with speech like honey.
These are the three people found in the world.”
English translation by Bhikkhu Bodhi
“Bhikkhus, there are these three kinds of persons found existing in the world. What three? The one whose speech is like dung, the one whose speech is like flowers, and the one whose speech is like honey.
(1) “And what, bhikkhus, is the person whose speech is like dung? Here, if he is summoned to a council, to an assembly, to his relatives’ presence, to his guild, or to the court, and questioned as a witness thus: ‘So, good man, tell what you know,’ then, not knowing, this person says, ‘I know,’ or knowing, he says, ‘I do not know’; not seeing, he says, ‘I see,’ or seeing, he says, ‘I do not see.’ Thus he consciously speaks falsehood for his own ends, or for another’s ends, or for some trifling worldly end. This is called the person whose speech is like dung.
(2) “And what is the person whose speech is like flowers? Here, if he is summoned to a council, to an assembly, to his relatives’ presence, to his guild, or to the court, and questioned as a witness thus: ‘So, good man, tell what you know,’ then, not knowing, this person says, ‘I do not know,’ or knowing, he says, ‘I know’; not seeing, he says, ‘I do not see,’ or seeing, he says, ‘I see’; he does not consciously speak falsehood for his own ends, or for another’s ends, or for some trifling worldly end. This is called the person whose speech is like flowers.
(3) “And what is the person whose speech is like honey? Here, some person, having abandoned harsh speech, abstains from harsh speech. He speaks such words as are gentle, pleasing to the ear, and lovable, as go to the heart, are courteous, desired by many, and agreeable to many. This is the person whose speech is like honey.
“These, bhikkhus, are the three kinds of persons found existing in the world.”
