ความเจริญด้วยปัญญายอดเยี่ยมกว่าความเจริญทั้งหลาย

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเสด็จจาริกไปในโกศลชนบท พร้อมด้วยภิกษุสงฆ์หมู่ใหญ่ บรรลุถึงพราหมณคามของชาวโกศลชื่อสาละ. พราหมณ์คหบดีชาวหมู่บ้านสาละได้ทราบข่าวว่า พระสมณโคดมผู้เป็นโอรสของเจ้าศากยะ ออกผนวชจากศากยสกุลแล้ว เสด็จจาริกไปในโกศลชนบท พร้อมด้วยภิกษุสงฆ์หมู่ใหญ่ บรรลุถึงพราหมณคามชื่อสาละแล้ว ก็กิตติศัพท์อันงามของท่านพระโคดมพระองค์นั้นขจรไปแล้วอย่างนี้ว่า แม้เพราะเหตุอย่างนี้ๆ พระผู้มีพระภาคนั้น... read more

เรื่องเกิดขึ้นที่พระนครสาวัตถี ภิกษุรูปนั้นนั่ง ณ ที่สมควรแล้ว ได้ทูลถามพระผู้มี พระภาคว่า ภันเต ที่กล่าวกันว่า ภิกษุธรรมกถึก ภิกษุธรรมกถึก ดังนี้ ด้วยเหตุเพียงเท่าไรหนอ ภิกษุจึงเป็นธรรมกถึก (แปลตามพตปฎ.ฉบับมอญ และฉบับอังกฤษ). ภิกษุ... read more

ภิกษุทั้งหลาย ความเป็นทุกข์ ๓ ประการเหล่านี้ ๓ ประการอะไรบ้าง คือ ๑) ความเป็นทุกข์ เพราะทนได้ยาก (ทุกฺขทุกฺขตา) ๒) ความเป็นทุกข์ เพราะเป็นของปรุงแต่ง (สงฺขารทุกฺขตา) ๓)... read more

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเสด็จจาริกไปในแคว้นโกศลพร้อมด้วยภิกษุสงฆ์หมู่ใหญ่ พระผู้มีพระภาคทรงดำเนินไปตามหนทางไกล ได้ทอดพระเนตรเห็นชาวประมงจับปลา ฆ่าปลาแล้วขายอยู่ ในท้องถิ่นแห่งหนึ่ง ได้เสด็จแวะริมทาง แล้วประทับนั่งลงบนอาสนะที่ได้ปูไว้ยังโคนต้นไม้แห่งหนึ่ง แล้วตรัสถามภิกษุทั้งหลายว่า ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายเห็นชาวประมงผู้จับปลา ฆ่าปลาแล้วขายอยู่ที่แห่งโน้นหรือไม่. เห็น ภันเต. ภิกษุทั้งหลาย... read more

พระเจ้าปเสนทิโกศล ได้กราบทูลพระพุทธเจ้าว่า ภันเต วันนี้ข้าพระองค์ไปสู่ที่หลีกเร้นพักผ่อนอยู่ ได้เกิดความนึกคิดอย่างนี้ว่า ชนพวกไหนหนอชื่อว่า เป็นผู้รักษาตน ชนพวกไหนหนอชื่อว่า เป็นผู้ไม่รักษาตน ภันเต ข้าพระองค์จึงได้เกิดความนึกคิดต่อไปว่า ก็ชนบางพวกย่อมประพฤติทุจริตด้วยกาย ประพฤติทุจริตด้วยวาจา... read more

ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายควรทำความไม่ประมาทโดยฐานะ ๔ ประการ ฐานะ ๔ ประการอะไรบ้าง คือ ๑) ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงละกายทุจริต จงเจริญกายสุจริต อย่าประมาทในการละกายทุจริต และการเจริญกายสุจริตนั้น. ๒) ภิกษุทั้งหลาย... read more

ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลาย จงเจริญสมาธิเถิด ภิกษุผู้มีจิตตั้งมั่นแล้ว ย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริง ก็ภิกษุย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงซึ่งอะไร คือ ย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงว่า ตาไม่เที่ยง ย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงว่า รูปทั้งหลายไม่เที่ยง ย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงว่า วิญญาณทางตาไม่เที่ยง ย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงว่า ผัสสะทางตาไม่เที่ยง ย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงว่า แม้สุขเวทนา... read more

ภิกษุทั้งหลาย บุคคล ๗ จำพวกนี้ เป็นผู้ควรแก่ของบูชา เป็นผู้ควรแก่ของต้อนรับ เป็นผู้ควรรับทักษิณา เป็นผู้ควรกระทำอัญชลี เป็นนาบุญของโลก ไม่มีนาบุญอื่นยิ่งกว่า ๗ จำพวกอะไรบ้าง คือ ภิกษุทั้งหลาย... read more

ภิกษุทั้งหลาย ข้อสอบทาน ๑๐ ประการเหล่านี้ เป็นสิ่งที่บรรพชิตควรพิจารณาเนืองๆ ๑๐ ประการอะไรบ้าง คือ ๑) บรรพชิตควรพิจารณาเนืองๆ ว่า บัดนี้เรามีเพศต่างจากคฤหัสถ์แล้ว. ๒) บรรพชิตควรพิจารณาเนืองๆ... read more

ภิกษุทั้งหลาย ลักษณะเครื่องหมาย เครื่องอ้างว่าเป็นพาลของคนพาลนี้มี ๓ อย่าง ๓ อย่างอะไรบ้าง คือ ภิกษุทั้งหลาย ในกรณีนี้ คนพาลมักคิดความคิดที่ชั่ว มักพูดคำพูดที่ชั่ว มักทำการกระทำที่ชั่ว ภิกษุทั้งหลาย... read more