เหตุที่ทำให้ได้ความเป็นอริยบุคคลแตกต่างกัน (๑)

ภิกษุทั้งหลาย บุคคล ๓ จำพวกเหล่านี้ มีปรากฏอยู่ในโลก ๓ จำพวกอะไรบ้าง คือ ๑) บุคคลผู้มีจิตเหมือนแผลเก่า ๒) บุคคลผู้มีจิตเหมือนฟ้าแลบ ๓) บุคคลผู้มีจิตเหมือนเพชร ภิกษุทั้งหลาย ก็บุคคลผู้มีจิตเหมือนแผลเก่าเป็นอย่างไร คือ... read more

ภิกษุทั้งหลาย กุสีตวัตถุ (เหตุของความเกียจคร้าน) ๘ ประการเหล่านี้ ๘ ประการอะไรบ้าง คือ ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในกรณีนี้ การงานที่จะต้องทำมีอยู่ เธอมีความคิดอย่างนี้ว่า เราจะต้องทำการงาน ก็เมื่อเราทำการงานอยู่... read more

ครั้งนั้น ท่านพระอนุรุทธะได้เข้าไปหาท่านพระสารีบุตรยังที่อยู่ ได้ปราศรัยกับท่านพระสารีบุตร ครั้นผ่านการปราศรัยพอให้ระลึกถึงกันไปแล้ว จึงนั่งในที่สมควร แล้วถามท่านพระสารีบุตรว่า อาวุโสสารีบุตร ผมตรวจดูตลอด ๑,๐๐๐ โลก ด้วยทิพยจักษุอันบริสุทธิ์ เหนือจักษุของมนุษย์ ผมเองก็ปรารภความเพียรไม่ย่อหย่อน มีสติตั้งมั่นไม่หลงลืม กายก็สงบระงับไม่กระสับกระส่าย... read more

… ภิกษุทั้งหลาย ลักษณะเครื่องหมาย เครื่องอ้างว่าเป็นบัณฑิตของบัณฑิตนี้มี ๓ อย่าง ๓ อย่างอะไรบ้าง คือ ภิกษุทั้งหลาย บัณฑิตในกรณีนี้ มักคิดความคิดที่ดี มักพูดคำพูดที่ดี... read more

ครั้งนั้นแล ชานุสโสณีพราหมณ์ได้เข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคถึงที่ประทับ ได้ปราศรัยกับพระผู้มีพระภาค ครั้นผ่านการปราศรัยพอให้ระลึกถึงกันไปแล้วจึงนั่งในที่สมควร ครั้นแล้วได้ทูลถามว่า พระโคดมผู้เจริญ พระองค์ตรัสว่า นิพพานที่เห็นได้เอง นิพพานที่เห็นได้เอง ดังนี้ พระโคดมผู้เจริญ นิพพานที่เห็นได้เอง ไม่ประกอบด้วยกาล ควรเรียกกันมาดู ควรน้อมเข้ามาใส่ตน... read more

ภิกษุทั้งหลาย สงสารนี้กำหนดที่สุดเบื้องต้นเบื้องปลายไม่ได้ เมื่อเหล่าสัตว์ผู้มีอวิชชาเป็นเครื่องกั้น มีตัณหาเป็นเครื่องผูก ท่องเที่ยวไปมาอยู่ ที่สุดเบื้องต้นย่อมไม่ปรากฏ เธอทั้งหลายเห็นทุคตบุรุษผู้มีมือและเท้าไม่สมประกอบ พึงลงสันนิษฐานในบุคคลนี้ว่า เราทั้งหลายก็เคยเสวยทุกข์เห็นปานนี้มาแล้ว โดยกาลนานนี้. ข้อนั้นเพราะเหตุอะไร ภิกษุทั้งหลาย เพราะเหตุว่า สงสารนี้กำหนดที่สุดเบื้องต้นเบื้องปลายไม่ได้... read more

ภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๕ ประการเหล่านี้ ย่อมเป็นไปเพื่อความเสื่อมแก่ภิกษุผู้เป็นเสขะ ธรรม ๕ ประการอะไรบ้าง คือ ๑) ความเป็นผู้ยินดีในการทำงาน ๒) ความเป็นผู้ยินดีในการพูดคุย ๓) ความเป็นผู้ยินดีในการนอน ๔) ความเป็นผู้ยินดีในการคลุกคลีด้วยหมู่คณะ ๕)... read more

ครั้งนั้นแล อนาถบิณฑิกคหบดีได้เข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคถึงที่ประทับ ถวายอภิวาทพระผู้มีพระภาคแล้วนั่ง ณ ที่สมควร ครั้นแล้ว พระผู้มีพระภาคได้ตรัสกะเขาว่า คหบดี เมื่อจิตไม่ได้รับการรักษา กายกรรมก็เป็นอันไม่ได้รับการรักษา วจีกรรมก็เป็นอันไม่ได้รับการรักษา มโนกรรมก็เป็นอันไม่ได้รับการรักษา เมื่อกายกรรมไม่ได้รับการรักษา วจีกรรมไม่ได้รับการรักษา... read more

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ ณ ตำบลคยาสีสะ ริมฝั่งแม่น้ำคยา พร้อมกับภิกษุ ๑,๐๐๐ รูป ณ ที่นั้นแล พระผู้มีพระภาคได้ตรัสกะภิกษุทั้งหลายว่า ภิกษุทั้งหลาย สิ่งทั้งปวงเป็นของร้อน ภิกษุทั้งหลาย... read more

ภิกษุทั้งหลาย ความเป็นทุกข์ ๓ ประการเหล่านี้ ๓ ประการอะไรบ้าง คือ ๑) ความเป็นทุกข์ เพราะทนได้ยาก (ทุกฺขทุกฺขตา) ๒) ความเป็นทุกข์ เพราะเป็นของปรุงแต่ง (สงฺขารทุกฺขตา) ๓)... read more