ธรรม ๕ ประการ เพื่อความเบื่อหน่าย เพื่อความคลายกำหนัด เพื่อนิพพาน

ภิกษุทั้งหลาย ตาไม่เที่ยง แม้เหตุปัจจัยที่ให้ตาเกิดขึ้น ก็ไม่เที่ยง ตาที่เกิดจากสิ่งที่ไม่เที่ยง จะเป็นของเที่ยงได้อย่างไร หูไม่เที่ยง แม้เหตุปัจจัยที่ให้หูเกิดขึ้น ก็ไม่เที่ยง หูที่เกิดจากสิ่งที่ไม่เที่ยง จะเป็นของเที่ยงได้อย่างไร จมูกไม่เที่ยง แม้เหตุปัจจัยที่ให้จมูกเกิดขึ้น ก็ไม่เที่ยง... read more

ภิกษุทั้งหลาย เราจักแสดงธรรมเป็นที่ตั้งแห่งอุปาทานและอุปาทาน1 เธอทั้งหลายจงฟังธรรมนั้น ภิกษุทั้งหลาย ก็ธรรมเป็นที่ตั้งแห่งอุปาทานเป็นอย่างไร และอุปาทานเป็นอย่างไร คือ ภิกษุทั้งหลาย รูป เป็นธรรมเป็นที่ตั้งแห่งอุปาทาน ฉันทราคะ2 ใดที่มีในรูปนั้น ฉันทราคะนั้นชื่อว่า อุปาทาน. เวทนา... read more

ภิกษุทั้งหลาย นิวรณ์ ๕ ประการเหล่านี้ ๕ ประการอะไรบ้าง คือ  ๑) กามฉันทนิวรณ์  ๒) พยาปาทนิวรณ์  ๓) ถีนมิทธนิวรณ์  ๔) อุทธัจจกุกกุจจนิวรณ์  ๕) วิจิกิจฉานิวรณ์  ภิกษุทั้งหลาย เหล่านี้แล... read more

ภิกษุทั้งหลาย เราจักแสดงอปริหานิยธรรม ๖ ประการ แก่เธอทั้งหลาย พวกเธอจงฟัง จงใส่ใจให้ดี เราจักกล่าว ภิกษุทั้งหลาย อปริหานิยธรรม ๖ ประการอะไรบ้าง คือ ๑)... read more

ภิกษุทั้งหลาย สงสารนี้กำหนดที่สุดเบื้องต้นเบื้องปลายไม่ได้ เมื่อเหล่าสัตว์ผู้มีอวิชชาเป็นเครื่องกั้น มีตัณหาเป็นเครื่องผูก ท่องเที่ยวไปมาอยู่ ที่สุดเบื้องต้นย่อมไม่ปรากฏ เธอทั้งหลายจะสำคัญความข้อนั้นว่าอย่างไร น้ำตาที่หลั่งไหลออกมาของพวกเธอผู้ท่องเที่ยวไปมา คร่ำครวญร้องไห้อยู่ เพราะประสบกับสิ่งที่ไม่พอใจ เพราะพลัดพรากจากสิ่งที่พอใจ โดยกาลนานนี้... read more

ภิกษุทั้งหลาย ถ้าภิกษุซ่องเสพเมตตาจิต แม้ชั่วกาลเพียงลัดนิ้วมือ ภิกษุนี้เรากล่าวว่า อยู่ไม่ห่างจากฌาน ทำตามคำสอนของพระศาสดา ปฏิบัติตามโอวาท ไม่ฉันบิณฑบาตของชาวแว่นแคว้นเปล่า ก็จะกล่าวไปไย ถึงผู้ทำให้มากซึ่งเมตตาจิตนั้นเล่า. ภิกษุทั้งหลาย ถ้าภิกษุเจริญเมตตาจิต แม้ชั่วกาลเพียงลัดนิ้วมือ... read more

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่นิโครธาราม เขตนครกบิลพัสดุ์ แคว้นสักกะ ครั้งนั้น พระเจ้ามหานามศากยะเสด็จเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคถึงที่ประทับ ทรงถวายอภิวาทพระผู้มีพระภาคแล้ว ประทับนั่งในที่สมควร ครั้นแล้ว ได้ทูลว่า ภันเต นครกบิลพัสดุ์นี้ เป็นนครมั่งคั่ง เจริญรุ่งเรือง มีผู้คนมากมาย... read more

ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยธรรม ๖ ประการ เมื่อกลางคืนหรือกลางวันผ่านไป ย่อมหวังได้แต่ความเสื่อมในกุศลธรรมทั้งหลายอย่างเดียว ไม่มีความเจริญเลย ธรรม ๖ ประการอะไรบ้าง คือ ภิกษุในกรณีนี้ ๑) เป็นผู้มักมาก... read more

ภิกษุทั้งหลาย เราจักแสดงซึ่งกรรมทั้งใหม่และเก่า ความดับแห่งกรรม และปฏิปทาให้ถึงความดับแห่งกรรม เธอทั้งหลายจงฟัง จงใส่ใจให้ดี เราจักกล่าว. ภิกษุทั้งหลาย กรรมเก่าเป็นอย่างไร คือ ภิกษุทั้งหลาย ตาอันเธอทั้งหลาย พึงเห็นว่าเป็นกรรมเก่า... read more

ภิกษุทั้งหลาย ไฟ ๗ กองเหล่านี้ ๗ กองอะไรบ้าง คือ ๑) ไฟ คือ ราคะ ๒) ไฟ... read more