สัทธานุสารี ธัมมานุสารี โสดาบัน (๒)

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่กัมมาสทัมมนิคมของชาวกุรุ ในกุรุชนบท ในที่นั้น พระผู้มีพระภาคได้ตรัสเรียกภิกษุทั้งหลาย พวกภิกษุทูลรับพระดำรัสของพระผู้มีพระภาคแล้ว พระผู้มีพระภาคได้ตรัสว่า ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลาย เมื่อพิจารณา ย่อมพิจารณาปัจจัยภายในบ้างหรือไม่. เมื่อพระองค์ถามอย่างนี้แล้ว มีภิกษุรูปหนึ่งได้ทูลขึ้นว่า ภันเต ข้าพระองค์เมื่อพิจารณา... read more

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ ณ พระวิหารเชตวัน อารามของอนาถบิณฑิกเศรษฐี เขตพระนครสาวัตถี ครั้งนั้น พราหมณ์คนหนึ่งเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคถึงที่ประทับ ได้ปราศรัยกับพระผู้มีพระภาค ครั้นผ่านการปราศรัยพอให้ระลึกถึงกันไปแล้วจึงนั่งในที่สมควร ครั้นแล้วได้ทูลถามพระผู้มีพระภาคว่า พระโคดมผู้เจริญ อะไรเป็นเหตุ อะไรเป็นปัจจัย ที่เมื่อพระตถาคตปรินิพพานแล้ว... read more

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่พระวิหารเชตวัน อารามของอนาถบิณฑิกเศรษฐี เขตพระนครสาวัตถี ครั้งนั้น ในเวลาเย็น ท่านพระปุณณะออกจากที่หลีกเร้นแล้ว ได้เข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคยังที่ประทับ ถวายอภิวาทพระผู้มีพระภาคแล้วนั่งในที่สมควร พอนั่งเรียบร้อยแล้ว ได้ทูลพระผู้มีพระภาคดังนี้ว่า สาธุ ภันเต ขอพระผู้มีพระภาคได้โปรดสั่งสอนข้าพระองค์... read more

ภิกษุทั้งหลาย เราจะแสดงปฏิปทาที่สัปปายะ (สะดวกสบาย) แก่การบรรลุนิพพาน แก่เธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงฟัง จงใส่ใจให้ดี เราจักกล่าว ภิกษุทั้งหลาย ปฏิปทาที่สัปปายะแก่การบรรลุนิพพานนั้นเป็นอย่างไร ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในกรณีนี้ ย่อมเห็นว่า ตาเป็นอนัตตา... read more

ภิกษุทั้งหลาย รูปเป็นอนัตตา แม้เหตุปัจจัยที่ให้รูปเกิดขึ้น ก็เป็นอนัตตา รูปที่เกิดจากสิ่งที่เป็นอนัตตา จะเป็นอัตตาได้อย่างไร. เสียงเป็นอนัตตา แม้เหตุปัจจัยที่ให้เสียงเกิดขึ้น ก็เป็นอนัตตา เสียงที่เกิดจากสิ่งที่เป็นอนัตตา จะเป็นอัตตาได้อย่างไร. กลิ่นเป็นอนัตตา แม้เหตุปัจจัยที่ให้กลิ่นเกิดขึ้น ก็เป็นอนัตตา... read more

ภิกษุทั้งหลาย เมื่อภิกษุไม่ประกอบเนืองๆ ในการเจริญภาวนาอยู่ แม้จะมีความปรารถนาอย่างนี้ว่า โอหนอ ขอจิตของเราจงหลุดพ้นจากอาสวะ เพราะไม่มีอุปาทานเถิด ดังนี้ โดยที่แท้ จิตของภิกษุนั้น ย่อมไม่หลุดพ้นจากอาสวะ เพราะไม่มีอุปาทานได้... read more

ภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้ประกอบด้วยธรรม ๖ ประการ ย่อมเป็นเหมือนผู้ถูกนำมาเก็บไว้ในนรก ธรรม ๖ ประการอะไรบ้าง คือ ๑) เป็นผู้มีปกติพูดเท็จ ๒) เป็นผู้มีปกติพูดยุยงให้แตกกัน ๓) เป็นผู้มีปติพูดคำหยาบ ๔) เป็นผู้มีปกติพูดคำเพ้อเจ้อ ๕)... read more

ครั้งนั้น ภิกษุรูปหนึ่งเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคถึงที่ประทับ … ได้ทูลถามพระผู้มีพระภาคดังนี้ว่า ภันเต ธรรมข้อหนึ่ง ซึ่งเมื่อภิกษุละได้แล้ว ย่อมละอวิชชาได้ วิชชาย่อมเกิดขึ้น มีอยู่หรือไม่หนอ. ภิกษุ ธรรมข้อหนึ่ง ซึ่งเมื่อภิกษุละได้แล้ว ย่อมละอวิชชาได้... read more

ภิกษุทั้งหลาย เหตุเกิดขึ้นแห่งทาน ๘ ประการเหล่านี้ ๘ ประการอะไรบ้าง คือ ๑) ภิกษุทั้งหลาย บุคคลบางคนในกรณีนี้ เป็นผู้ให้ทาน คือ ให้ข้าว น้ำ... read more

ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายจะสำคัญความข้อนี้ว่าอย่างไร ฝุ่นนิดหนึ่งที่เราช้อนขึ้นด้วยปลายเล็บนี้ กับมหาปฐพีนั้น อย่างไรไหนจะมากกว่ากัน ภันเต มหาปฐพีนั่นแหละเป็นดินที่มากกว่า ฝุ่นนิดหนึ่งเท่าที่ทรงช้อนขึ้นด้วยปลายเล็บนี้ เป็นของมีประมาณน้อย ฝุ่นนั้น เมื่อนำเข้าไปเทียบกับมหาปฐพี (แผ่นดินใหญ่) ย่อมไม่ถึงแม้การคำนวณได้... read more