ความไม่แน่นอนของการได้อัตภาพ

ภิกษุทั้งหลาย เราจักแสดงธรรมปริยายชื่อนิพเพธิกปริยาย (ที่เป็นปริยายเป็นไปในส่วนแห่งการเจาะแทงกิเลส) แก่เธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงฟัง จงใส่ใจให้ดี เราจักกล่าว. ภิกษุเหล่านั้นทูลรับพระผู้มีพระภาคแล้ว พระผู้มีพระภาคตรัสว่า ภิกษุทั้งหลาย ก็ธรรมปริยายที่ชื่อนิพเพธิกปริยาย เป็นอย่างไร คือ ภิกษุทั้งหลาย... read more

ภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้ประกอบด้วยธรรม ๔ ประการ พึงทราบว่าเป็นอสัปบุรุษ ๔ ประการ คือ ภิกษุทั้งหลาย อสัปบุรุษในกรณีนี้ แม้ไม่มีใครถามถึงความไม่ดีของบุคคลอื่น ก็นำมาเปิดเผยให้ปรากฏ ไม่ต้องกล่าวถึงเมื่อถูกใครถาม ก็เมื่อถูกใครถามถึงความไม่ดีของบุคคลอื่น ก็นำเอาปัญหาไปทำให้ไม่หลีกเลี้ยว... read more

ภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้ประกอบด้วยธรรม ๖ ประการ แม้ฟังสัทธรรมอยู่ก็เป็นผู้ไม่ควรเพื่อก้าวลงสู่สัมมัตตนิยาม (ความแน่นอนในความถูกต้อง) ในกุศลธรรมทั้งหลาย ธรรม ๖ ประการอะไรบ้าง คือ เมื่อธรรมวินัยที่ตถาคตประกาศแล้ว อันบุคคลอื่นแสดงอยู่ ๑)... read more

ภิกษุทั้งหลาย ถ้าบุคคลย่อมคิดถึงสิ่งใดอยู่ ย่อมดำริถึงสิ่งใดอยู่ และย่อมมีจิตฝังลงไปในสิ่งใดอยู่ สิ่งนั้นย่อมเป็นอารมณ์เพื่อการตั้งอยู่แห่งวิญญาณ เมื่ออารมณ์มีอยู่ ความตั้งขึ้นเฉพาะแห่งวิญญาณย่อมมี เมื่อวิญญาณนั้นตั้งขึ้นเฉพาะ เจริญงอกงามแล้ว การเกิดขึ้นแห่งภพใหม่ต่อไปย่อมมี เมื่อการเกิดขึ้นแห่งภพใหม่ต่อไปมีอยู่ ชาติ... read more

ภิกษุทั้งหลาย กำลัง (พละ) ๔ ประการเหล่านี้มีอยู่ ๔ ประการอะไรบ้าง คือ ๑) กำลัง คือ ปัญญา (ปัญญาพละ) ๒) กำลัง... read more

ภิกษุทั้งหลาย รูปเป็นอนัตตา แม้เหตุปัจจัยที่ให้รูปเกิดขึ้น ก็เป็นอนัตตา รูปที่เกิดจากสิ่งที่เป็นอนัตตา จะเป็นอัตตาได้อย่างไร. เวทนาเป็นอนัตตา แม้เหตุปัจจัยที่ให้เวทนาเกิดขึ้น ก็เป็นอนัตตา เวทนาที่เกิดจากสิ่งที่เป็นอนัตตา จะเป็นอัตตาได้อย่างไร. สัญญาเป็นอนัตตา แม้เหตุปัจจัยที่ให้สัญญาเกิดขึ้น ก็เป็นอนัตตา... read more

ครั้งนั้น พราหมณ์ ๒ คน ซึ่งเป็นคนชรา คนแก่ คนเฒ่า ล่วงกาลผ่านวัยมาโดยลำดับ มีอายุได้ ๑๒๐ ปีตั้งแต่กำเนิด ได้ชวนกันไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคถึงที่ประทับ... read more

ภิกษุทั้งหลาย บุคคล ๗ จำพวกเหล่านี้ เป็นผู้ควรแก่ของบูชา เป็นผู้ควรแก่ของต้อนรับ เป็นผู้ควรรับทักษิณา เป็นผู้ควรกระทำอัญชลี เป็นนาบุญของโลก ไม่มีนาบุญอื่นยิ่งกว่า ๗ จำพวกอะไรบ้าง คือ ภิกษุทั้งหลาย... read more

ครั้งนั้นแล ชานุสโสณีพราหมณ์ได้เข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคถึงที่ประทับ ได้ปราศรัยกับพระผู้มีพระภาค ครั้นผ่านการปราศรัยพอให้ระลึกถึงกันไปแล้วจึงนั่งในที่สมควร ครั้นแล้วได้ทูลถามว่า พระโคดมผู้เจริญ พระองค์ตรัสว่า นิพพานที่เห็นได้เอง นิพพานที่เห็นได้เอง ดังนี้ พระโคดมผู้เจริญ นิพพานที่เห็นได้เอง ไม่ประกอบด้วยกาล ควรเรียกกันมาดู ควรน้อมเข้ามาใส่ตน... read more

ภิกษุทั้งหลาย กรรม ๔ ประการเหล่านี้ เรากระทำให้แจ้งด้วยปัญญาอันยิ่งเองแล้ว ประกาศให้ทราบ กรรม ๔ ประการอะไรบ้าง คือ ๑) กรรมดำมีวิบากดำก็มี. ๒) กรรมขาวมีวิบากขาวก็มี. ๓) กรรมทั้งดำทั้งขาวมีวิบากทั้งดำทั้งขาวก็มี. ๔)... read more