ธรรมะวันอุโบสถ (26/04/2025)

ภิกษุทั้งหลาย ถ้าโจรผู้คอยหาช่อง พึงเลื่อยอวัยวะน้อยใหญ่ของใคร ด้วยเลื่อยมีด้ามสองข้าง.   ผู้ใดมีใจประทุษร้ายในโจรนั้น ผู้นั้นชื่อว่าไม่ทำตามคำสอนของเรา เพราะเหตุที่มีใจประทุษร้ายต่อโจรนั้น.   ภิกษุทั้งหลาย ในกรณีนั้น พวกเธอพึงทำการศึกษาอย่างนี้ว่า   จิตของเราจักไม่แปรปรวน เราจักไม่กล่าววาจาอันเป็นบาป เราจักเป็นผู้มีจิตเอ็นดูเกื้อกูล มีจิตประกอบด้วยเมตตา ไม่มีโทสะในภายในอยู่.   จักมีจิตประกอบด้วยเมตตาแผ่ไปยังบุคคลนั้นอยู่... read more

ภิกษุทั้งหลาย เราย่อมไม่เล็งเห็นธรรมอื่นแม้อย่างหนึ่ง ซึ่งเป็นเหตุให้อกุศลธรรมที่ยังไม่เกิด ย่อมเกิดขึ้น หรือกุศลธรรมที่เกิดขึ้นแล้ว ย่อมเสื่อมไป เหมือนความเป็นผู้มีมิตรชั่วนี้.   ภิกษุทั้งหลาย เมื่อบุคคลเป็นผู้มีมิตรชั่ว อกุศลธรรมที่ยังไม่เกิด ย่อมเกิดขึ้น และกุศลธรรมที่เกิดขึ้นแล้ว ย่อมเสื่อมไป.   ภิกษุทั้งหลาย... read more

“ภิกษุทั้งหลาย รูปเป็นอนัตตา ก็หากรูปนี้จักเป็นอัตตาแล้ว รูปก็คงไม่เป็นไปเพื่ออาพาธ ทั้งสัตว์ย่อมจะได้ตามความปรารถนาในรูปว่า ขอรูปของเรา จงเป็นอย่างนี้เถิด อย่าได้เป็นอย่างนั้นเลย.   แต่เพราะรูปเป็นอนัตตา ดังนั้น รูปจึงเป็นไปเพื่ออาพาธ และสัตว์ย่อมไม่ได้ตามความปรารถนาในรูปว่า ขอรูปของเรา จงเป็นอย่างนี้เถิด... read more

ภิกษุทั้งหลาย กามทั้งหลายเป็นของไม่เที่ยง เป็นของว่างเปล่า เป็นของเท็จ มีความเลือนหายไปเป็นธรรมดา ลักษณะของกามนี้ เป็นความล่อลวง เป็นที่พร่ำบ่นหาของคนพาล. กามและกามสัญญา ทั้งที่มีในภพนี้ และทั้งที่มีในภพหน้า ทั้ง ๒... read more

เมื่อภิกษุรู้อยู่ เห็นอยู่ ซึ่งตาโดยความเป็นของไม่เที่ยง ย่อมละอวิชชาได้ วิชชาย่อมเกิดขึ้น เมื่อภิกษุรู้อยู่ เห็นอยู่ ซึ่งรูปทั้งหลายโดยความเป็นของไม่เที่ยง ย่อมละอวิชชาได้ วิชชาย่อมเกิดขึ้น เมื่อภิกษุรู้อยู่ เห็นอยู่ ซึ่งจักษุวิญญาณโดยความเป็นของไม่เที่ยง ย่อมละอวิชชาได้... read more

ภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๕ ประการเหล่านี้ ย่อมเป็นไปเพื่อความเสื่อมแก่ภิกษุผู้เป็นเสขะ ธรรม ๕ ประการอะไรบ้าง คือ   ๑) ความเป็นผู้ยินดีในการทำงาน ๒) ความเป็นผู้ยินดีในการพูดคุย ๓) ความเป็นผู้ยินดีในการนอน ๔) ความเป็นผู้ยินดีในการคลุกคลีด้วยหมู่คณะ ๕)... read more

ภิกษุทั้งหลาย จะเป็นการดีที่ภิกษุพึงเป็นผู้มีสัญญาว่าปฏิกูล ในสิ่งที่ไม่ปฏิกูลอยู่ ตามกาลอันควร. ภิกษุทั้งหลาย จะเป็นการดีที่ภิกษุพึงเป็นผู้มีสัญญาว่าไม่ปฏิกูล ในสิ่งที่ปฏิกูลอยู่ ตามกาลอันควร. ภิกษุทั้งหลาย จะเป็นการดีที่ภิกษุพึงเป็นผู้มีสัญญาว่าปฏิกูล ในสิ่งที่ไม่ปฏิกูล และสิ่งที่ปฏิกูลอยู่ ตามกาลอันควร. ภิกษุทั้งหลาย จะเป็นการดีที่ภิกษุพึงเป็นผู้มีสัญญาว่าไม่ปฏิกูล... read more

ภิกษุทั้งหลาย เราจักแสดงอปริหานิยธรรม ๖ ประการ แก่เธอทั้งหลาย   … ก็อปริหานิยธรรม ๖ ประการอะไรบ้าง คือ   ๑) ความเป็นผู้ไม่ยินดีในการทำงาน ๒) ความเป็นผู้ไม่ยินดีในการพูดคุย ๓) ความเป็นผู้ไม่ยินดีในการหลับ ๔)... read more

… โมคคัลลานะ ภิกษุในกรณีนี้ ได้ฟังมาว่า ธรรมทั้งหลายทั้งปวง ไม่ควรยึดมั่นถือมั่น (สัพเพ ธัมมมา นาลัง อภินิเวสายะ) ครั้นได้ฟังอย่างนั้นแล้ว เธอย่อมรู้ชัดซึ่งธรรมทั้งปวงด้วยปัญญาอันยิ่ง ครั้นรู้ชัดซึ่งธรรมทั้งปวงด้วยปัญญาอันยิ่งแล้ว ย่อมรอบรู้ซึ่งธรรมทั้งปวง.   ครั้นรอบรู้ซึ่งธรรมทั้งปวงแล้ว... read more

อานนท์ เปรียบเหมือนกองฝุ่นใหญ่มีอยู่ที่หนทางใหญ่ ๔ แพร่ง ถ้าเกวียนหรือรถมาจากทิศตะวันออก ก็บดขยี้กองฝุ่นนั้น ถ้าเกวียนหรือรถมาจากทางทิศตะวันตก ก็บดขยี้กองฝุ่นนั้น ถ้าเกวียนหรือรถมาจากทางทิศเหนือ ก็บดขยี้กองฝุ่นนั้น ถ้าเกวียนหรือรถมาจากทางทิศใต้ ก็บดขยี้กองฝุ่นนั้น อานนท์ ฉันใดก็ฉันนั้นเหมือนกัน เมื่อบุคคลมีปกติเห็นกายในกายอยู่เป็นประจำ ย่อมกำจัดบาปอกุศลธรรมทั้งหลายโดยแท้ เมื่อบุคคลมีปกติเห็นเวทนาในเวทนาทั้งหลายอยู่เป็นประจำ ย่อมกำจัดบาปอกุศลธรรมทั้งหลายโดยแท้ เมื่อบุคคลมีปกติเห็นจิตในจิตอยู่เป็นประจำ ย่อมกำจัดบาปอกุศลธรรมทั้งหลายโดยแท้ เมื่อบุคคลมีปกติเห็นธรรมในธรรมทั้งหลายอยู่เป็นประจำ ย่อมกำจัดบาปอกุศลธรรมทั้งหลายโดยแท้.” read more