The penetrative exposition of the teaching. (Feelings- Perceptions-Defilements)
English translation by Bhikkhu Sujato
“Mendicants, I will teach you a penetrative exposition of the teaching. Listen and apply your mind well, I will speak.”
“Yes, sir,” they replied. The Buddha said this:
“Mendicants, what is the penetrative exposition of the teaching? Sensual pleasures should be known. And their source, diversity, result, cessation, and the practice that leads to their cessation should be known.
Feelings should be known. And their source, diversity, result, cessation, and the practice that leads to their cessation should be known.
Perceptions should be known. And their source, diversity, result, cessation, and the practice that leads to their cessation should be known.
Defilements should be known. And their source, diversity, result, cessation, and the practice that leads to their cessation should be known.
Deeds should be known. And their source, diversity, result, cessation, and the practice that leads to their cessation should be known.
Suffering should be known. And its source, diversity, result, cessation, and the practice that leads to its cessation should be known. …
Feelings should be known. And their source, diversity, result, cessation, and the practice that leads to their cessation should be known.’ That’s what I said, but why did I say it? There are these three feelings: pleasant, painful, and neutral.
And what is the source of feelings? Contact is their source.
And what is the diversity of feelings? There are pleasant feelings of the flesh, pleasant feelings not of the flesh, painful feelings of the flesh, painful feelings not of the flesh, neutral feelings of the flesh, and neutral feelings not of the flesh. This is called the diversity of feelings.
And what is the result of feelings? When one who feels creates a corresponding incarnation, partaking of either good or bad deeds—this is called the result of feelings.
And what is the cessation of feelings? When contact ceases, feelings cease. The practice that leads to the cessation of feelings is simply this noble eightfold path, that is: right view, right thought, right speech, right action, right livelihood, right effort, right mindfulness, and right immersion.
When a noble disciple understands feelings in this way … they understand that this penetrative spiritual life is the cessation of feelings. ‘Feelings should be known. And their source, diversity, result, cessation, and the practice that leads to their cessation should be known.’ That’s what I said, and this is why I said it.
Perceptions should be known. And their source, diversity, result, cessation, and the practice that leads to their cessation should be known.’ That’s what I said, but why did I say it? There are these six perceptions: perceptions of sights, sounds, smells, tastes, touches, and ideas.
And what is the source of perceptions? Contact is their source.
And what is the diversity of perceptions? The perceptions of sights, sounds, smells, tastes, touches, and ideas are all different. This is called the diversity of perceptions.
And what is the result of perceptions? Communication is the result of perception, I say. You communicate something in whatever manner you perceive it, saying ‘That’s what I perceived.’ This is called the result of perceptions.
And what is the cessation of perception? When contact ceases, perception ceases. The practice that leads to the cessation of perceptions is simply this noble eightfold path, that is: right view, right thought, right speech, right action, right livelihood, right effort, right mindfulness, and right immersion.
When a noble disciple understands perception in this way … they understand that this penetrative spiritual life is the cessation of perception. ‘Perceptions should be known. And their source, diversity, result, cessation, and the practice that leads to their cessation should be known.’ That’s what I said, and this is why I said it.
Defilements should be known. And their source, diversity, result, cessation, and the practice that leads to their cessation should be known.’ That’s what I said, but why did I say it? There are these three defilements: the defilements of sensuality, desire to be reborn, and ignorance.
And what is the source of defilements? Ignorance is the source of defilements.
And what is the diversity of defilements? There are defilements that lead to rebirth in hell, the animal realm, the ghost realm, the human world, and the world of the gods. This is called the diversity of defilements.
And what is the result of defilements? When one who is ignorant creates a corresponding incarnation, partaking of either good or bad deeds—this is called the result of defilements.
And what is the cessation of defilements? When ignorance ceases, defilements cease. The practice that leads to the cessation of defilements is simply this noble eightfold path, that is: right view, right thought, right speech, right action, right livelihood, right effort, right mindfulness, and right immersion.
When a noble disciple understands defilements in this way … they understand that this penetrative spiritual life is the cessation of defilements. ‘Defilements should be known. And their source, diversity, result, cessation, and the practice that leads to their cessation should be known.’ That’s what I said, and this is why I said it. …
English translation by Ṭhānissaro Bhikkhu
“Monks, I will teach you the penetrative explanation that is a Dhamma explanation. Listen & pay close attention. I will speak.”
“As you say, lord,” the monks responded to the Blessed One.
The Blessed One said: “And which penetrative explanation is a Dhamma explanation?
“Sensuality should be known. The cause by which sensuality comes into play should be known. The diversity in sensuality should be known. The result of sensuality should be known. The cessation of sensuality should be known. The path of practice for the cessation of sensuality should be known.
“Feeling should be known. The cause by which feeling comes into play should be known. The diversity in feeling should be known. The result of feeling should be known. The cessation of feeling should be known. The path of practice for the cessation of feeling should be known.
“Perception should be known. The cause by which perception comes into play should be known. The diversity in perception should be known. The result of perception should be known. The cessation of perception should be known. The path of practice for the cessation of perception should be known.
“Effluents [āsava] should be known. The cause by which effluents come into play should be known. The diversity in effluents should be known. The result of effluents should be known. The cessation of effluents should be known. The path of practice for the cessation of effluents should be known
“Kamma should be known. The cause by which kamma comes into play should be known. The diversity in kamma should be known. The result of kamma should be known. The cessation of kamma should be known. The path of practice for the cessation of kamma should be known.
“Stress should be known. The cause by which stress comes into play should be known. The diversity in stress should be known. The result of stress should be known. The cessation of stress should be known. The path of practice for the cessation of stress should be known. …
[2] “‘Feeling should be known. The cause by which feeling comes into play… The diversity in feeling… The result of feeling… The cessation of feeling… The path of practice for the cessation of feeling should be known.’ Thus it has been said. In reference to what was it said?
“There are these three kinds of feeling: a feeling of pleasure, a feeling of pain, & feeling of neither pleasure nor pain.
“And what is the cause by which feeling comes into play? Contact is the cause by which feeling comes into play.
“And what is the diversity in feeling? There is the feeling of pleasure connected with the baits of the world. There is the feeling of pleasure not connected with the baits of the world. There is the feeling of pain connected with the baits of the world. There is the feeling of pain not connected with the baits of the world. There is the feeling of neither pleasure nor pain connected with the baits of the world. There is the feeling of neither pleasure nor pain not connected with the baits of the world. This is called the diversity in feeling.
“And what is the result of feeling? One who feels a feeling produces a corresponding state of existence, on the side of merit or demerit. This is called the result of feeling.
“And what is the cessation of feeling? From the cessation of contact is the cessation of feeling; and just this noble eightfold path—right view, right resolve, right speech, right action, right livelihood, right effort, right mindfulness, right concentration—is the way leading to the cessation of feeling.
“Now when a disciple of the noble ones discerns feeling in this way, the cause by which feeling comes into play in this way, the diversity in feeling in this way, the result of feeling in this way, the cessation of feeling in this way, & the path of practice leading to the cessation of feeling in this way, then he discerns this penetrative holy life as the cessation of feeling.
“‘Feeling should be known. The cause by which feeling comes into play… The diversity in feeling… The result of feeling… The cessation of feeling… The path of practice for the cessation of feeling should be known.’ Thus it has been said, and in reference to this was it said.
[3] “‘Perception should be known. The cause by which perception comes into play… The diversity in perception… The result of perception… The cessation of perception… The path of practice for the cessation of perception should be known.’ Thus it has been said. In reference to what was it said?
“There are these six kinds of perception: the perception of form, the perception of sound, the perception of aroma, the perception of flavor, the perception of tactile sensation, the perception of ideas.
“And what is the cause by which perception comes into play? Contact is the cause by which perception comes into play.
“And what is the diversity in perception? Perception with regard to forms is one thing, perception with regard to sounds is another, perception with regard to aromas is another, perception with regard to flavors is another, perception with regard to tactile sensations is another, perception with regard to ideas is another. This is called the diversity in perception.
“And what is the result of perception? Perception has expression as its result, I tell you. However a person perceives something, that is how he expresses it: ‘I have this sort of perception.’ This is called the result of perception.
“And what is the cessation of perception? From the cessation of contact is the cessation of perception; and just this noble eightfold path—right view, right resolve, right speech, right action, right livelihood, right effort, right mindfulness, right concentration—is the way leading to the cessation of perception.
“Now when a disciple of the noble ones discerns perception in this way, the cause by which perception comes into play in this way, the diversity in perception in this way, the result of perception in this way, the cessation of perception in this way, & the path of practice leading to the cessation of perception in this way, then he discerns this penetrative holy life as the cessation of perception.
“‘Perception should be known. The cause by which perception comes into play… The diversity in perception… The result of perception… The cessation of perception… The path of practice for the cessation of perception should be known.’ Thus it has been said, and in reference to this was it said.
[4] “‘Effluents should be known. The cause by which effluents come into play… The diversity in effluents… The result of effluents… The cessation of effluents… The path of practice for the cessation of effluents should be known.’ Thus it has been said. In reference to what was it said?
“There are these three kinds of effluents: the effluent of sensuality, the effluent of becoming, the effluent of ignorance.
“And what is the cause by which effluents come into play? Ignorance is the cause by which effluents come into play.
“And what is the diversity in effluents? There are effluents that lead to hell, those that lead to the animal womb, those that lead to the realm of the hungry ghosts, those that lead to the human world, those that lead to the world of the devas. This is called the diversity in effluents.
“And what is the result of effluents? One who is immersed in ignorance produces a corresponding state of existence, on the side of merit or demerit. This is called the result of effluents.
“And what is the cessation of effluents? From the cessation of ignorance is the cessation of effluents; and just this noble eightfold path—right view, right resolve, right speech, right action, right livelihood, right effort, right mindfulness, right concentration—is the way leading to the cessation of effluents.
“Now when a disciple of the noble ones discerns effluents in this way, the cause by which effluents come into play in this way, the diversity in effluents in this way, the result of effluents in this way, the cessation of effluents in this way, & the path of practice leading to the cessation of effluents in this way, then he discerns this penetrative holy life as the cessation of effluents.
“‘Effluents should be known. The cause by which effluents come into play… The diversity in effluents… The result of effluents… The cessation of effluents… The path of practice for the cessation of effluents should be known.’ Thus it has been said, and in reference to this was it said. …
ภิกษุทั้งหลาย เราจักแสดงธรรมปริยายชื่อนิพเพธิกปริยาย (ที่เป็นปริยายเป็นไปในส่วนแห่งการเจาะแทงกิเลส) แก่เธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงฟัง จงใส่ใจให้ดี เราจักกล่าว.
ภิกษุเหล่านั้นทูลรับพระผู้มีพระภาคแล้ว พระผู้มีพระภาคตรัสว่า
ภิกษุทั้งหลาย ก็ธรรมปริยายที่ชื่อนิพเพธิกปริยาย เป็นอย่างไร คือ ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายพึงทราบกาม เหตุเกิดของกาม ความต่างกันของกาม วิบาก (ผล) ของกาม ความดับของกาม ปฏิปทาที่ให้ถึงความดับของกาม.
เธอทั้งหลายพึงทราบเวทนา เหตุเกิดของเวทนา ความต่างกันของเวทนา วิบากของเวทนา ความดับของเวทนา ปฏิปทาที่ให้ถึงความดับของเวทนา.
เธอทั้งหลายพึงทราบสัญญา[๑] เหตุเกิดของสัญญา ความต่างกันของสัญญา วิบากของสัญญา ความดับของสัญญา ปฏิปทาที่ให้ถึงความดับของสัญญา.
เธอทั้งหลายพึงทราบอาสวะ[๒] เหตุเกิดของอาสวะ ความต่างกันของอาสวะ วิบากของอาสวะ ความดับของอาสวะ ปฏิปทาที่ให้ถึงความดับของอาสวะ.
เธอทั้งหลายพึงทราบกรรม เหตุเกิดของกรรม ความต่างกันของกรรม วิบากของกรรม ความดับของกรรม ปฏิปทาที่ให้ถึงความดับของกรรม.
เธอทั้งหลายพึงทราบทุกข์ เหตุเกิดของทุกข์ ความต่างกันของทุกข์ วิบากของทุกข์ ความดับของทุกข์ ปฏิปทาที่ให้ถึงความดับของทุกข์. …
ภิกษุทั้งหลาย ข้อที่เรากล่าวแล้วว่า ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายพึงทราบเวทนา เหตุเกิดของเวทนา ความต่างกันของเวทนา วิบากของเวทนา ความดับของเวทนา ปฏิปทาที่ให้ถึงความดับของเวทนา ดังนี้นั้น เราอาศัยอะไรกล่าว.
ภิกษุทั้งหลาย เวทนา ๓ ประการเหล่านี้ คือ สุขเวทนา ทุกขเวทนา อทุกขมสุขเวทนา.
ภิกษุทั้งหลาย ก็เหตุเกิดของเวทนาเป็นอย่างไร ภิกษุทั้งหลาย ผัสสะเป็นเหตุเกิดของเวทนา.
ภิกษุทั้งหลาย ก็ความต่างกันของเวทนาเป็นอย่างไร ภิกษุทั้งหลาย สุขเวทนาที่เจือด้วยอามิสก็มี สุขเวทนาที่ไม่เจือด้วยอามิสก็มี ทุกขเวทนาที่เจือด้วยอามิสก็มี ทุกขเวทนาที่ไม่เจือด้วยอามิสก็มี อทุกขมสุขเวทนาที่เจือด้วยอามิสก็มี อทุกขมสุขเวทนาที่ไม่เจือด้วยอามิสก็มี ภิกษุทั้งหลาย นี้เรียกว่าความต่างกันของเวทนา.
ภิกษุทั้งหลาย ก็วิบากของเวทนาเป็นอย่างไร ภิกษุทั้งหลาย เมื่อได้รับเวทนาใดอยู่ ย่อมทำอัตภาพ[๓]ซึ่งเกิดจากเวทนานั้นๆ ให้เกิดขึ้น เป็นฝ่ายบุญก็ตาม หรือเป็นฝ่ายไม่ใช่บุญก็ตาม ภิกษุทั้งหลาย นี้เรียกว่าวิบากของเวทนา.
ภิกษุทั้งหลาย ก็ความดับของเวทนาเป็นอย่างไร ภิกษุทั้งหลาย ความดับของเวทนาย่อมมี เพราะความดับของผัสสะ.
ภิกษุทั้งหลาย ก็ปฏิปทาที่ให้ถึงความดับของเวทนาเป็นอย่างไร คือ อริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ ๘ ประการเหล่านี้ เป็นปฏิปทาที่ให้ถึงความดับของเวทนา นั่นคือ สัมมาทิฏฐิ สัมมาสังกัปปะ สัมมาวาจา สัมมากัมมันตะ สัมมาอาชีวะ สัมมาวายามะ สัมมาสติ สัมมาสมาธิ.
ภิกษุทั้งหลาย ก็เมื่อใดอริยสาวกย่อมรู้ชัดเวทนาอย่างนี้ รู้ชัดเหตุเกิดของเวทนาอย่างนี้ รู้ชัดความต่างกันของเวทนาอย่างนี้ รู้ชัดวิบากของเวทนาอย่างนี้ รู้ชัดความดับของเวทนาอย่างนี้ รู้ชัดปฏิปทาที่ให้ถึงความดับของเวทนาอย่างนี้ เมื่อนั้น อริยสาวกนั้นย่อมรู้ชัดพรหมจรรย์อันเป็นไปในส่วนแห่งการเจาะแทงกิเลส อันเป็นที่ดับของเวทนานี้ ข้อที่เรากล่าวว่า ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายพึงทราบเวทนา เหตุเกิดของเวทนา ความต่างกันของเวทนา วิบากของเวทนา ความดับของเวทนา ปฏิปทาที่ให้ถึงความดับของเวทนาดังนี้นั้น เราอาศัยข้อนี้กล่าวแล้ว.
ภิกษุทั้งหลาย ข้อที่เรากล่าวแล้วว่า ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายพึงทราบสัญญา เหตุเกิดของสัญญา ความต่างกันของสัญญา วิบากของสัญญา ความดับของสัญญา ปฏิปทาที่ให้ถึงความดับของสัญญา ดังนี้นั้น เราอาศัยอะไรกล่าว.
ภิกษุทั้งหลาย สัญญา ๖ ประการเหล่านี้ คือ รูปสัญญา สัททสัญญา คันธสัญญา รสสัญญา โผฏฐัพพสัญญา ธัมมสัญญา.
ภิกษุทั้งหลาย ก็เหตุเกิดของสัญญาเป็นอย่างไร ภิกษุทั้งหลาย ผัสสะเป็นเหตุเกิดของสัญญา.
ภิกษุทั้งหลาย ก็ความต่างกันของสัญญาเป็นอย่างไร ภิกษุทั้งหลาย สัญญาในรูปก็เป็นอย่างหนึ่ง สัญญาในเสียงก็เป็นอย่างหนึ่ง สัญญาในกลิ่นก็เป็นอย่างหนึ่ง สัญญาในรสก็เป็นอย่างหนึ่ง สัญญาในโผฏฐัพพะก็เป็นอย่างหนึ่ง สัญญาในธรรมก็เป็นอย่างหนึ่ง ภิกษุทั้งหลาย นี้เรียกว่าความต่างกันของสัญญา.
ภิกษุทั้งหลาย ก็วิบากของสัญญาเป็นอย่างไร ภิกษุทั้งหลาย เรากล่าวว่าสัญญามีคำพูดเป็นผล (เพราะว่า) บุคคลมีการรับรู้[๔]อย่างใดๆ ย่อมพูดไปตามการรับรู้โดยประการนั้นๆ ว่า เราเป็นผู้มีสัญญาอย่างนี้ ภิกษุทั้งหลาย นี้เรียกว่าวิบากของสัญญา.
ภิกษุทั้งหลาย ก็ความดับของสัญญาเป็นอย่างไร ภิกษุทั้งหลาย ความดับของสัญญาย่อมมี เพราะความดับของผัสสะ.
ภิกษุทั้งหลาย ก็ปฏิปทาที่ให้ถึงความดับของสัญญาเป็นอย่างไร คือ อริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ ๘ ประการเหล่านี้ เป็นปฏิปทาที่ให้ถึงความดับของสัญญา ได้แก่ สัมมาทิฏฐิ สัมมาสังกัปปะ สัมมาวาจา สัมมากัมมันตะ สัมมาอาชีวะ สัมมาวายามะ สัมมาสติ สัมมาสมาธิ.
ภิกษุทั้งหลาย ก็เมื่อใดอริยสาวกย่อมรู้ชัดสัญญาอย่างนี้ รู้ชัดเหตุเกิดของสัญญาอย่างนี้ รู้ชัดความต่างกันของสัญญาอย่างนี้ รู้ชัดวิบากของสัญญาอย่างนี้ รู้ชัดความดับของสัญญาอย่างนี้ รู้ชัดปฏิปทาที่ให้ถึงความดับของสัญญาอย่างนี้ เมื่อนั้น อริยสาวกนั้นย่อมรู้ชัดพรหมจรรย์อันเป็นไปในส่วนแห่งการเจาะแทงกิเลส อันเป็นที่ดับของสัญญานี้ ข้อที่เรากล่าวว่า ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายพึงทราบสัญญา เหตุเกิดของสัญญา ความต่างกันของสัญญา วิบากของสัญญา ความดับของสัญญา ปฏิปทาที่ให้ถึงความดับของสัญญาดังนี้นั้น เราอาศัยข้อนี้กล่าวแล้ว.
ภิกษุทั้งหลาย ข้อที่เรากล่าวแล้วว่า ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายพึงทราบอาสวะ เหตุเกิดของอาสวะ ความต่างกันของอาสวะ วิบากของอาสวะ ความดับของอาสวะ ปฏิปทาที่ให้ถึงความดับของอาสวะ ดังนี้นั้น เราอาศัยอะไรกล่าว.
ภิกษุทั้งหลาย อาสวะ ๓ ประการเหล่านี้ คือ กามาสวะ (อาสวะคือกาม) ภวาสวะ (อาสวะคือภพ) อวิชชาสวะ (อาสวะคืออวิชชา).
ภิกษุทั้งหลาย ก็เหตุเกิดของอาสวะเป็นอย่างไร ภิกษุทั้งหลาย อวิชชาเป็นเหตุเกิดของอาสวะ.
ภิกษุทั้งหลาย ก็ความต่างกันของอาสวะเป็นอย่างไร ภิกษุทั้งหลาย อาสวะที่เป็นเหตุให้ไปสู่นรกก็มี อาสวะที่เป็นเหตุให้ไปสู่กำเนิดสัตว์ดิรัจฉานก็มี อาสวะที่เป็นเหตุให้ไปสู่เปรตวิสัยก็มี อาสวะที่เป็นเหตุให้ไปสู่มนุษย์โลกก็มี อาสวะที่เป็นเหตุให้ไปสู่เทวโลกก็มี ภิกษุทั้งหลาย นี้เรียกว่าความต่างกันของอาสวะ.
ภิกษุทั้งหลาย ก็วิบากของอาสวะเป็นอย่างไร ภิกษุทั้งหลาย การที่บุคคลมีอวิชชา ย่อมทำอัตภาพที่เกิดจากอวิชชานั้นๆ ให้เกิดขึ้น เป็นฝ่ายบุญก็ตาม หรือเป็นฝ่ายไม่ใช่บุญก็ตาม ภิกษุทั้งหลาย นี้เรียกว่าวิบากของอาสวะ.
ภิกษุทั้งหลาย ก็ความดับของอาสวะเป็นอย่างไร ภิกษุทั้งหลาย ความดับของอาสวะย่อมมี เพราะความดับของอวิชชา.
ภิกษุทั้งหลาย ก็ปฏิปทาที่ให้ถึงความดับของอาสวะเป็นอย่างไร คือ อริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ ๘ ประการเหล่านี้ เป็นปฏิปทาที่ให้ถึงความดับของอาสวะ ได้แก่ สัมมาทิฏฐิ สัมมาสังกัปปะ สัมมาวาจา สัมมากัมมันตะ สัมมาอาชีวะ สัมมาวายามะ สัมมาสติ สัมมาสมาธิ.
ภิกษุทั้งหลาย ก็เมื่อใดอริยสาวกย่อมรู้ชัดอาสวะอย่างนี้ รู้ชัดเหตุเกิดของอาสวะอย่างนี้ รู้ชัดความต่างกันของอาสวะอย่างนี้ รู้ชัดวิบากของอาสวะอย่างนี้ รู้ชัดความดับของอาสวะอย่างนี้ รู้ชัดปฏิปทาที่ให้ถึงความดับของอาสวะอย่างนี้ เมื่อนั้น อริยสาวกนั้นย่อมรู้ชัดพรหมจรรย์อันเป็นไปในส่วนแห่งการเจาะแทงกิเลส อันเป็นที่ดับของอาสวะนี้ ข้อที่เรากล่าวว่า ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายพึงทราบอาสวะ เหตุเกิดของอาสวะ ความต่างกันของอาสวะ วิบากของอาสวะ ความดับของอาสวะ ปฏิปทาที่ให้ถึงความดับของอาสวะดังนี้นั้น เราอาศัยข้อนี้กล่าวแล้ว. …
บาลี ฉกฺก. อํ. 22/458/334.
https://84000.org/tipitaka/pali/?22//458,
https://etipitaka.com/read/pali/22/458
[๑] สัญญา = ความจำได้, การหมายรู้.
[๒] อาสวะ = สุรา, น้ำคั้นที่ทำให้มึนเมา หรือน้ำดองของต้นไม้หรือดอกไม้, น้ำหนองจากแผลฝี, สิ่งทำจิตใจให้มึนเมา.
[๓] อัตภาพ สามารถพิจารณาได้ 2 ลักษณะ คือ การเกิดใหม่หลังจากตายแล้ว ดังที่ทราบกันอยู่ หรืออัตภาพปัจจุบันของเขานั้นเกิดเปลี่ยนเป็นบุญหรือบาป ตามสมควรแก่เขาโดยที่ยังไม่ต้องตาย ทั้งนี้แล้วแต่ผู้ศึกษาจะถือเอาความหมายไหน.
[๔] คำว่า รับรู้ในที่นี้ มาจากศัพท์บาลีว่า สญฺชานาติ ซึ่งสามารถแปลเป็นอย่างอื่นได้อีก เช่น หมายรู้, รับรู้, จำได้, เข้าใจ, ทราบ หรือในความหมายของภาษาอังกฤษ คือ to recognize, perceive, know, to be aware, comprehend.
