สติปัฏฐาน ๔ เป็นทางอันเอก เพื่อทำให้แจ้งซึ่งนิพพาน
สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่อัมพปาลิวัน เขตเมืองเวสาลี ในที่นั้น พระผู้มีพระภาคตรัสเรียกภิกษุทั้งหลาย … แล้วได้ตรัสพระพุทธภาษิตว่า
ภิกษุทั้งหลาย หนทางนี้เป็นทางอันเอก เพื่อความบริสุทธิ์ของสัตว์ทั้งหลาย เพื่อก้าวล่วงความเศร้าโศกและความร่ำไรรำพัน (โสกปริเทวะ) เพื่อความดับสูญแห่งทุกข์และโทมนัส เพื่อบรรลุญายธรรม[๑] เพื่อทำให้แจ้งซึ่งนิพพาน หนทางนี้ คือ สติปัฏฐานทั้ง ๔ สติปัฏฐานทั้ง ๔ อะไรบ้าง คือ ภิกษุทั้งหลาย ในกรณีนี้ ภิกษุย่อมพิจารณาเห็นกายในกายอยู่ มีความเพียร มีสัมปชัญญะ มีสติ กำจัดอภิชฌาและโทมนัสในโลกเสีย ย่อมพิจารณาเห็นเวทนาในเวทนาทั้งหลายอยู่ มีความเพียร มีสัมปชัญญะ มีสติ กำจัดอภิชฌาและโทมนัสในโลกเสีย ย่อมพิจารณาเห็นจิตในจิตอยู่ มีความเพียร มีสัมปชัญญะ มีสติ กำจัดอภิชฌาและโทมนัสในโลกเสีย ย่อมพิจารณาเห็นธรรมในธรรมทั้งหลายอยู่ มีความเพียร มีสัมปชัญญะ มีสติ กำจัดอภิชฌาและโทมนัสในโลกเสีย.
ภิกษุทั้งหลาย หนทางนี้เป็นทางอันเอก เพื่อความบริสุทธิ์ของสัตว์ทั้งหลาย เพื่อก้าวล่วงความเศร้าโศกและความร่ำไรรำพัน เพื่อความดับสูญแห่งทุกข์และโทมนัส เพื่อบรรลุญายธรรม เพื่อทำให้แจ้งซึ่งนิพพาน หนทางนี้ คือ สติปัฏฐานทั้ง ๔ เหล่านี้แล.
พระผู้มีพระภาคได้ตรัสพระพุทธภาษิตนี้แล้ว ภิกษุเหล่านั้น ชื่นชม ยินดีพระภาษิตของพระผู้มีพระภาค.
-บาลี มหาวาร. สํ. 19/190/678.
https://84000.org/tipitaka/pali/?19//190,
https://etipitaka.com/read/pali/19/190
[๑] เพื่อบรรลุญายธรรม มาจากศัพท์บาลีว่า ายสฺส อธิคมาย แปลตามศัพท์ว่า บรรลุถึงทางที่ถูกต้อง หรือบรรลุถึงข้อปฏิบัติที่ถูกต้อง
English translation by Bhikkhu Sujato
So I have heard. At one time the Buddha was staying near Vesālī, in Ambapālī’s Wood. There the Buddha addressed the mendicants, “Mendicants!”
“Venerable sir,” they replied. The Buddha said this:
“Mendicants, the four kinds of mindfulness meditation are the path to convergence. They are in order to purify sentient beings, to get past sorrow and crying, to make an end of pain and sadness, to end the cycle of suffering, and to realize extinguishment. What four?
It’s when a mendicant meditates by observing an aspect of the body—keen, aware, and mindful, rid of desire and aversion for the world.
They meditate observing an aspect of feelings—keen, aware, and mindful, rid of desire and aversion for the world.
They meditate observing an aspect of the mind—keen, aware, and mindful, rid of desire and aversion for the world.
They meditate observing an aspect of principles—keen, aware, and mindful, rid of desire and aversion for the world.
The four kinds of mindfulness meditation are the path to convergence. They are in order to purify sentient beings, to get past sorrow and crying, to make an end of pain and sadness, to end the cycle of suffering, and to realize extinguishment.”
That is what the Buddha said. Satisfied, the mendicants were happy with what the Buddha said.
English translation by Bhikkhu Bodhi
Thus have I heard. On one occasion the Blessed One was dwelling at Vesali in Ambapali’s Grove. There the Blessed One addressed the bhikkhus thus: “Bhikkhus!”
“Venerable sir!” the bhikkhus replied. The Blessed One said this:
“Bhikkhus, this is the one-way path for the purification of beings, for the overcoming of sorrow and lamentation, for the passing away of pain and displeasure, for the achievement of the method, for the realization of Nibbāna, that is, the four establishments of mindfulness. What four?
“Here, bhikkhus, a bhikkhu dwells contemplating the body in the body, ardent, clearly comprehending, mindful, having removed covetousness and displeasure in regard to the world. He dwells contemplating feelings in feelings, ardent, clearly comprehending, mindful, having removed covetousness and displeasure in regard to the world. He dwells contemplating mind in mind, ardent, clearly comprehending, mindful, having removed covetousness and displeasure in regard to the world. He dwells contemplating phenomena in phenomena, ardent, clearly comprehending, mindful, having removed covetousness and displeasure in regard to the world.
“This, bhikkhus, is the one-way path for the purification of beings, for the overcoming of sorrow and lamentation, for the passing away of pain and displeasure, for the achievement of the method, for the realization of Nibbāna, that is, the four establishments of mindfulness.”
This is what the Blessed One said. Elated, those bhikkhus delighted in the Blessed One’s statement.
