พละ ๗ ประการ
ภิกษุทั้งหลาย พละ ๗ ประการเหล่านี้ ๗ ประการอะไรบ้าง คือ สัทธาพละ วิริยพละ หิริพละ โอตตัปปพละ สติพละ สมาธิพละ และปัญญาพละ.
ภิกษุทั้งหลาย ก็สัทธาพละเป็นอย่างไร ภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกในกรณีนี้ เป็นผู้มีศรัทธา คือ เชื่อปัญญาตรัสรู้ของตถาคตว่า แม้เพราะเหตุอย่างนี้ๆ พระผู้มีพระภาคนั้น เป็นพระอรหันต์ ตรัสรู้เองโดยชอบ ทรงถึงพร้อมด้วยวิชชาและจรณะ เสด็จไปดีแล้ว ทรงรู้แจ้งโลก เป็นสารถีฝึกบุรุษที่ควรฝึก ไม่มีผู้อื่นยิ่งไปกว่า เป็นศาสดาของเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย เป็นผู้เบิกบานแล้ว เป็นผู้จำแนกธรรม ภิกษุทั้งหลาย นี้เรียกว่า สัทธาพละ.
ภิกษุทั้งหลาย ก็วิริยพละเป็นอย่างไร ภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกในกรณีนี้ เป็นผู้ปรารภความเพียร เพื่อละอกุศลธรรมทั้งหลาย เพื่อความถึงพร้อมแห่งกุศลธรรมทั้งหลาย เป็นผู้มีกำลัง มีความบากบั่น มั่นคง ไม่ทอดทิ้งธุระในกุศลธรรมทั้งหลาย ภิกษุทั้งหลาย นี้เรียกว่า วิริยพละ.
ภิกษุทั้งหลาย ก็หิริพละเป็นอย่างไร ภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกในกรณีนี้ เป็นผู้มีความละอาย คือ ละอายต่อกายทุจริต วจีทุจริต มโนทุจริต ละอายต่อการถูกต้องอกุศลธรรมอันเป็นบาป ภิกษุทั้งหลาย นี้เรียกว่า หิริพละ.
ภิกษุทั้งหลาย โอตตัปปพละเป็นอย่างไร ภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกในกรณีนี้ เป็นผู้มีความสะดุ้งกลัว คือ สะดุ้งกลัวต่อกายทุจริต วจีทุจริต มโนทุจริต สะดุ้งกลัวต่อการถูกต้องอกุศลธรรมอันเป็นบาป ภิกษุทั้งหลาย นี้เรียกว่า โอตตัปปพละ.
ภิกษุทั้งหลาย ก็สติพละเป็นอย่างไร ภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกในกรณีนี้ เป็นผู้มีสติ ประกอบด้วยสติเป็นเครื่องรักษาตนอย่างยิ่ง ย่อมระลึกได้ ตามระลึกได้ ถึงสิ่งที่ทำ และคำที่พูดแม้นานแล้วได้ ภิกษุทั้งหลาย นี้เรียกว่า สติพละ.
ภิกษุทั้งหลาย ก็สมาธิพละเป็นอย่างไร ภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกในกรณีนี้ เพราะสงัดจากกามและอกุศลธรรมทั้งหลาย จึงบรรลุปฐมฌาน อันมีวิตกวิจาร มีปีติและสุข อันเกิดจากวิเวกแล้วแลอยู่ เพราะวิตกวิจารระงับไป จึงบรรลุทุติยฌาน อันเป็นเครื่องผ่องใสแห่งจิตในภายใน เป็นธรรมเอกผุดขึ้น ไม่มีวิตก ไม่มีวิจาร มีแต่ปีติและสุข อันเกิดจากสมาธิแล้วแลอยู่ เพราะความจางคลายไปแห่งปีติ จึงอยู่อุเบกขา มีสติสัมปชัญญะ และเสวยสุขด้วยกาย จึงบรรลุตติยฌาน อันพระอริยะกล่าวว่า ผู้นั้นเป็นผู้อยู่อุเบกขา มีสติ อยู่เป็นสุขแล้วแลอยู่ เพราะละสุขและทุกข์เสียได้ เพราะความดับไปแห่งโสมนัสและโทมนัสในกาลก่อน จึงบรรลุจตุตถฌาน อันไม่มีทุกข์ไม่มีสุข มีแต่ความบริสุทธิ์แห่งสติเพราะอุเบกขาแล้วแลอยู่ ภิกษุทั้งหลาย นี้เรียกว่า สมาธิพละ.
ภิกษุทั้งหลาย ก็ปัญญาพละเป็นอย่างไร ภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกในกรณีนี้ เป็นผู้มีปัญญา คือ ประกอบด้วยปัญญาที่รู้ถึงความเกิดขึ้นและความดับไป อันเป็นอริยะ ชำแรกกิเลส ให้ถึงความสิ้นทุกข์โดยชอบ ภิกษุทั้งหลาย นี้เรียกว่า ปัญญาพละ
ภิกษุทั้งหลาย เหล่านี้แล พละ ๗ ประการ.
สัทธาพละ วิริยพละ หิริพละ โอตตัปปพละ
สติพละ สมาธิพละ และปัญญาพละเป็นที่ ๗.
ภิกษุผู้มีกำลังด้วยพละ ๗ ประการเหล่านี้
จัดเป็นบัณฑิต ย่อมอยู่เป็นสุข.
พึงเลือกเฟ้นธรรมโดยแยบคาย
ย่อมเห็นแจ้งชัดอรรถแห่งธรรมด้วยปัญญา.
ความหลุดพ้นแห่งจิต ย่อมเป็นเหมือนความดับแห่งประทีป ฉันใดก็ฉันนั้น.
-บาลี สตฺตก. อํ. 23/3/4.
https://84000.org/tipitaka/pali/?23//3,
https://etipitaka.com/read/pali/23/3
English translation by Bhikkhu Sujato
“Mendicants, there are these seven powers. What seven? The powers of faith, energy, conscience, prudence, mindfulness, immersion, and wisdom.
And what is the power of faith? It’s when a noble disciple has faith in the Realized One’s awakening: ‘That Blessed One is perfected, a fully awakened Buddha, accomplished in knowledge and conduct, holy, knower of the world, supreme guide for those who wish to train, teacher of gods and humans, awakened, blessed.’ This is called the power of faith.
And what is the power of energy? It’s when a mendicant lives with energy roused up for giving up unskillful qualities and embracing skillful qualities. They’re strong, staunchly vigorous, not slacking off when it comes to developing skillful qualities. This is called the power of energy.
And what is the power of conscience? It’s when a noble disciple has a conscience. They’re conscientious about bad conduct by way of body, speech, and mind, and conscientious about acquiring any bad, unskillful qualities. This is called the power of conscience.
And what is the power of prudence? It’s when a noble disciple is prudent. They’re prudent when it comes to bad conduct by way of body, speech, and mind, and prudent when it comes to the acquiring of any bad, unskillful qualities. This is called the power of prudence.
And what is the power of mindfulness? It’s when a noble disciple is mindful. They have utmost mindfulness and alertness, and can remember and recall what was said and done long ago. This is called the power of mindfulness.
And what is the power of immersion? It’s when a mendicant, quite secluded from sensual pleasures, secluded from unskillful qualities, enters and remains in the first absorption, which has the rapture and bliss born of seclusion, while placing the mind and keeping it connected. … Giving up pleasure and pain, and ending former happiness and sadness, they enter and remain in the fourth absorption, without pleasure or pain, with pure equanimity and mindfulness. This is called the power of immersion.
And what is the power of wisdom? It’s when a noble disciple is wise. They have the wisdom of arising and passing away which is noble, penetrative, and leads to the complete ending of suffering. This is called the power of wisdom.
These are the seven powers.
The powers are faith and energy,
conscience and prudence,
mindfulness and immersion,
and wisdom as the seventh power.
Empowered by these,
an astute mendicant lives happily.
They should examine the teaching rationally,
discerning the meaning with wisdom.
The liberation of their heart
is like a lamp going out.”
