แม้เพียงเกิดความคิด ก็มีอุปการะมากในกุศลธรรม[๑]
… จุนทะ เรากล่าวว่าแม้จิตตุปบาท[๒] ก็มีอุปการะมากในกุศลธรรมทั้งหลาย ไม่จำเป็นต้องกล่าวถึงการกระทำด้วยกายและการพูดด้วยวาจา เพราะเหตุนั้นในเรื่องนี้ เธอทั้งหลายควรทำความคิดให้เกิดขึ้นว่า เมื่อผู้อื่นเบียดเบียน เราจักไม่เบียดเบียน เมื่อผู้อื่นฆ่าสัตว์ เราจักเว้นขาดการฆ่าสัตว์ เมื่อผู้อื่นลักทรัพย์ เราจักเว้นขาดจากการลักทรัพย์ เมื่อผู้อื่นไม่ประพฤติพรหมจรรย์ เราจักประพฤติพรหมจรรย์ เมื่อผู้อื่นพูดเท็จ เราจักเว้นขาดจากการพูดเท็จ เมื่อผู้อื่นพูดส่อเสียด เราจักเว้นขาดจากการพูดส่อเสียด เมื่อผู้อื่นพูดคำหยาบ เราจักเว้นขาดจากการพูดคำหยาบ เมื่อผู้อื่นพูดเพ้อเจ้อ เราจักเว้นขาดจากการพูดเพ้อเจ้อ เมื่อผู้อื่นมากด้วยอภิชฌา เราจักไม่มากด้วยอภิชฌา เมื่อผู้อื่นมีจิตพยาบาท เราจักมีจิตไม่พยาบาท เมื่อผู้อื่นมีมิจฉาทิฏฐิ เราจักมีสัมมาทิฏฐิ เมื่อผู้อื่นมีมิจฉาสังกัปปะ เราจักมีสัมมาสังกัปปะ เมื่อผู้อื่นมีมิจฉาวาจา เราจักมีสัมมาวาจา เมื่อผู้อื่นมีมิจฉากัมมันตะ เราจักมีสัมมากัมมันตะ เมื่อผู้อื่นมีมิจฉาอาชีวะ เราจักมีสัมมาอาชีวะ เมื่อผู้อื่นมีมิจฉาวายามะ เราจักมีสัมมาวายามะ เมื่อผู้อื่นมีมิจฉาสติ เราจักมีสัมมาสติ เมื่อผู้อื่นมีมิจฉาสมาธิ เราจักมีสัมมาสมาธิ เมื่อผู้อื่นมีมิจฉาญาณะ เราจักมีสัมมาญาณะ เมื่อผู้อื่นมีมิจฉาวิมุตติ เราจักมีสัมมาวิมุตติ เมื่อผู้อื่นมีถีนมิทธะกลุ้มรุม เราจักปราศจากถีนมิทธะ เมื่อผู้อื่นฟุ้งซ่าน เราจักไม่ฟุ้งซ่าน เมื่อผู้อื่นมีวิจิกิจฉา เราจักข้ามพ้นวิจิกิจฉา เมื่อผู้อื่นมักโกรธ เราจักไม่มักโกรธ เมื่อผู้อื่นผูกโกรธ เราจักไม่ผูกโกรธ เมื่อผู้อื่นลบหลู่คุณ เราจักไม่ลบหลู่คุณ เมื่อผู้อื่นแข่งดี เราจักไม่แข่งดี เมื่อผู้อื่นริษยา เราจักไม่ริษยา เมื่อผู้อื่นตระหนี่ เราจักไม่ตระหนี่ เมื่อผู้อื่นโอ้อวด เราจักไม่โอ้อวด เมื่อผู้อื่นมีมารยา เราจักไม่มีมารยา เมื่อผู้อื่นกระด้าง เราจักไม่กระด้าง เมื่อผู้อื่นดูหมิ่นท่าน เราจักไม่ดูหมิ่นท่าน เมื่อผู้อื่นว่ายาก เราจักว่าง่าย เมื่อผู้อื่นมีมิตรชั่ว เราจักมีมิตรดี เมื่อผู้อื่นประมาท เราจักไม่ประมาท เมื่อผู้อื่นไม่มีสัทธา เราจักมีสัทธา เมื่อผู้อื่นไม่มีหิริ เราจักมีหิริ เมื่อผู้อื่นไม่มีโอตตัปปะ เราจักมีโอตตัปปะ เมื่อผู้อื่นมีสุตะน้อย เราจักมีสุตะมาก เมื่อผู้อื่นขี้เกียจ เราจักปรารภความเพียร เมื่อผู้อื่นมีสติหลงลืม เราจักมีสติตั้งมั่น เมื่อผู้อื่นมีปัญญาทราม เราจักถึงพร้อมด้วยปัญญา เมื่อผู้อื่นลูบคลำด้วยทิฏฐิของตน ยึดถืออย่างเหนียวแน่น และยากที่จะสลัดคืนซึ่งอุปาทาน เราจักไม่ลูบคลำด้วยทิฏฐิของตน ไม่ยึดถืออย่างเหนียวแน่น และง่ายที่จะสลัดคืนซึ่งอุปาทาน. …
-บาลี มู. ม. 12/78/105.
https://84000.org/tipitaka/pali/?12//78,
https://etipitaka.com/read/pali/12/78
[๑] ช่วงต้นของพระสูตรนี้ เป็นเรื่องว่าด้วยสัลเลขธรรม
[๒] จิตตุปบาท ในที่หมายถึง ภาวะที่จิตเพียงเกิดความคิดขึ้น
English translation by Bhikkhu Sujato
Cunda, I say that even giving rise to the thought of skillful qualities is very helpful, let alone following that path in body and speech. That’s why you should give rise to the following thoughts. ‘Others will be cruel, but here we will not be cruel.’ ‘Others will kill living creatures, but here we will not kill living creatures.’ … ‘Others will be attached to their own views, holding them tight, and refusing to let go, but here we will not be attached to our own views, not holding them tight, but will let them go easily. ’
English translation by Bhikkhu Bodhi
Inclination of Mind
“Cunda, I say that even the inclination of mind towards wholesome states is of great benefit, so what should be said of bodily and verbal acts conforming to such a state of mind? Therefore, Cunda:
(1) Mind should be inclined thus: ‘Others will be cruel; we shall not be cruel here.’
(2) Mind should be inclined thus: ‘Others will kill living beings; we shall abstain from killing living beings here.’
(3–43) Mind should be inclined thus:…
(44) Mind should be inclined thus: ‘Others will adhere to their own views, hold on to them tenaciously, and relinquish them with difficulty; we shall not adhere to our own views or hold on to them tenaciously, but shall relinquish them easily.’
English translation by Suddhāso Bhikkhu
“Cunda, I say that even directing the mind towards wholesome phenomena is very helpful – not to speak of acting accordingly with body and speech! Therefore, Cunda, one is to direct the mind in this way: ‘Others will be cruel; we will not be cruel.’ …one is to direct the mind in this way: ‘Others will hold tightly to their opinions and relinquish them with difficulty; we will not hold tightly to our opinions and we will relinquish them easily.’
