ธรรมที่มีอุปการะมากแก่มนุษย์

ภิกษุทั้งหลาย เราจักแสดงอปริหานิยธรรม ๗ ประการแก่เธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงตั้งใจฟัง จงใส่ใจไว้ให้ดี เราจักกล่าว ภิกษุทั้งหลาย ก็อปริหานิยธรรม ๗ ประการอะไรบ้าง คือ ๑) ตราบใดที่ภิกษุทั้งหลายจักเป็นผู้ไม่ยินดีในการทำงาน... read more

ภิกษุทั้งหลาย พระราชโอรสองค์โตของพระราชาซึ่งเป็นกษัตริย์ผู้ได้มุรธาภิเษกแล้ว ผู้ประกอบด้วยองค์ ๕ ประการ ย่อมปรารถนาราชสมบัติ องค์ ๕ ประการอะไรบ้าง คือ พระราชโอรสองค์โตของพระราชาซึ่งเป็นกษัตริย์ผู้ได้มุรธาภิเษกแล้วในกรณีนี้ ๑) เป็นผู้มีชาติกำเนิดดีทั้ง ๒... read more

ภิกษุทั้งหลาย บุคคล ๓ จำพวกเหล่านี้ มีปรากฏอยู่ในโลก ๓ จำพวกอะไรบ้าง คือ ๑) บุคคลที่ไม่ควรเสพ ไม่ควรคบ ไม่ควรเข้าไปนั่งใกล้ มีอยู่ ๒) บุคคลที่ควรเสพ... read more

พระผู้มีพระภาคได้ตรัสถามท่านพระโมลิยผัคคุนะดังนี้ว่า ผัคคุนะ ได้ทราบว่า เธออยู่คลุกคลีกับพวกภิกษุณีจนเกินเวลา ผัคคุนะ เธออยู่คลุกคลีกับพวกภิกษุณีเช่นนั้น ถ้าภิกษุรูปไหนติเตียนพวกภิกษุณีเหล่านั้นต่อหน้าเธอ เธอก็โกรธ ขัดใจภิกษุรูปนั้น ถึงกระทำให้เป็นอธิกรณ์ก็มี อนึ่ง ถ้าภิกษุรูปไหนติเตียนเธอต่อหน้าภิกษุณีทั้งหลาย เธอเหล่านั้นก็โกรธ... read more

ภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๕ ประการเหล่านี้ อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมมีเจโตวิมุตติเป็นผล และมีเจโตวิมุตติเป็นอานิสงส์ ย่อมมีปัญญาวิมุตติเป็นผล และมีปัญญาวิมุตติเป็นอานิสงส์ ธรรม ๕ ประการอะไรบ้าง... read more

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ ณ กัมมาสทัมมนิคมของชาวกุรุ ณ กุรุชนบท ในที่นั้น พระผู้มีพระภาคได้ตรัสเรียกภิกษุทั้งหลาย พวกภิกษุทูลรับพระดำรัสของพระผู้มีพระภาคแล้ว พระผู้มีพระภาคได้ตรัสว่า ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลาย เมื่อพิจารณา... read more

ครั้งนั้น ภิกษุรูปหนึ่ง เข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคถึงที่ประทับ ถวายอภิวาทแล้วนั่ง ณ ที่สมควร ครั้นแล้ว ได้ทูลถามพระผู้มีพระภาคว่า ภันเต ที่เรียกกันว่า ผู้อยู่ด้วยธรรม (ธรรมวิหารี) ผู้อยู่ด้วยธรรม... read more

ครั้งนั้น ท่านพระมิคชาละเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคยังที่ประทับ ถวายอภิวาทแล้วนั่งในที่สมควร ครั้นแล้วได้ทูลถามพระผู้มีพระภาคว่า ภันเต ที่กล่าวกันว่า ผู้มีการอยู่อย่างอยู่ผู้เดียว ผู้มีการอยู่อย่างอยู่ผู้เดียว ดังนี้ ด้วยเหตุเพียงเท่าไรหนอ ภิกษุจึงชื่อว่า เป็นผู้มีการอยู่อย่างอยู่ผู้เดียว และด้วยเหตุเพียงเท่าไรหนอ... read more

ภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้ประกอบด้วยธรรม ๔ ประการ จัดเป็นคนพาล เป็นคนไม่ฉลาด เป็นอสัปบุรุษ ย่อมบริหารตนให้ถูกกำจัด ให้ถูกทำลาย เป็นผู้ประกอบด้วยโทษ วิญญูชนติเตียน และย่อมประสบสิ่งไม่ใช่บุญเป็นอันมาก ธรรม... read more

ภิกษุทั้งหลาย ถ้าภิกษุซ่องเสพเมตตาจิต แม้ชั่วกาลเพียงลัดนิ้วมือ ภิกษุนี้เรากล่าวว่า อยู่ไม่ห่างจากฌาน ทำตามคำสอนของพระศาสดา ปฏิบัติตามโอวาท ไม่ฉันบิณฑบาตของชาวแว่นแคว้นเปล่า ก็จะกล่าวไปไย ถึงผู้ทำให้มากซึ่งเมตตาจิตนั้นเล่า. ภิกษุทั้งหลาย ถ้าภิกษุเจริญเมตตาจิต แม้ชั่วกาลเพียงลัดนิ้วมือ... read more