ธรรมที่มีอุปการะมากแก่มนุษย์

ภิกษุทั้งหลาย ถ้อยคำของบุคคล ๕ จำพวก ย่อมเป็นถ้อยคำชั่ว เมื่อเทียบบุคคลกับบุคคล ถ้อยคำของบุคคล ๕ จำพวกอะไรบ้าง คือ ๑) ถ้อยคำปรารภศรัทธา เป็นถ้อยคำชั่วแก่ผู้ไม่มีศรัทธา ๒)... read more

ภิกษุทั้งหลาย สมัยใด พระราชาเป็นผู้ไม่ตั้งอยู่ในธรรม สมัยนั้น แม้ข้าราชการทั้งหลาย ก็เป็นผู้ไม่ตั้งอยู่ในธรรม เมื่อข้าราชการทั้งหลายไม่ตั้งอยู่ในธรรม สมัยนั้น แม้พราหมณ์และคหบดีทั้งหลาย ก็เป็นผู้ไม่ตั้งอยู่ในธรรม เมื่อพราหมณ์และคหบดีทั้งหลายไม่ตั้งอยู่ในธรรม สมัยนั้น แม้ชาวนิคมและชาวชนบททั้งหลาย ก็เป็นผู้ไม่ตั้งอยู่ในธรรม เมื่อชาวนิคมและชาวชนบททั้งหลายไม่ตั้งอยู่ในธรรม... read more

ภิกษุทั้งหลาย ตาเป็นทุกข์ หูเป็นทุกข์ จมูกเป็นทุกข์ ลิ้นเป็นทุกข์ กายเป็นทุกข์ ใจเป็นทุกข์ ภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกผู้ได้สดับแล้ว เห็นอยู่อย่างนี้ ย่อมเบื่อหน่ายแม้ในตา ย่อมเบื่อหน่ายแม้ในหู ย่อมเบื่อหน่ายแม้ในจมูก... read more

… ภิกษุทั้งหลาย ลักษณะเครื่องหมาย เครื่องอ้างว่าเป็นบัณฑิตของบัณฑิตนี้มี ๓ อย่าง ๓ อย่างอะไรบ้าง คือ ภิกษุทั้งหลาย บัณฑิตในกรณีนี้ มักคิดความคิดที่ดี มักพูดคำพูดที่ดี... read more

ภิกษุทั้งหลาย ตาเป็นอนัตตา สิ่งใดเป็นอนัตตา สิ่งนั้นเธอทั้งหลายพึงเห็นด้วยปัญญาอันถูกต้อง ตามความเป็นจริงอย่างนี้ว่า นั่นไม่ใช่ของเรา นั่นไม่ใช่เป็นเรา นั่นไม่ใช่ตัวตนของเรา. หูเป็นอนัตตา สิ่งใดเป็นอนัตตา สิ่งนั้นเธอทั้งหลายพึงเห็นด้วยปัญญาอันถูกต้อง ตามความเป็นจริงอย่างนี้ว่า นั่นไม่ใช่ของเรา... read more

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่พระวิหารเชตวัน อารามของอนาถบิณฑิกเศรษฐี เขตพระนครสาวัตถี สมัยนั้น สุภมาณพ โตเทยยบุตรเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคยังที่ประทับ แล้วได้ทักทายปราศรัยกับพระผู้มีพระภาค ครั้นผ่านคำทักทายปราศรัยพอให้ระลึกถึงกันไปแล้ว ได้นั่งในที่สมควรที่ควร. สุภมาณพ โตเทยยบุตร พอนั่งเรียบร้อยแล้ว... read more

ภิกษุทั้งหลาย บุคคล ๗ จำพวกนี้ เป็นผู้ควรแก่ของบูชา เป็นผู้ควรแก่ของต้อนรับ เป็นผู้ควรรับทักษิณา เป็นผู้ควรกระทำอัญชลี เป็นนาบุญของโลก ไม่มีนาบุญอื่นยิ่งกว่า ๗ จำพวกอะไรบ้าง คือ ภิกษุทั้งหลาย... read more

เรื่องเกิดขึ้นที่พระนครสาวัตถี ครั้งนั้น ภิกษุรูปหนึ่งเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคถึงที่ประทับ ถวายอภิวาทแล้วนั่งในที่สมควร ครั้นแล้วได้ทูลถามพระผู้มีพระภาคดังนี้ว่า ภันเต บุคคลเมื่อรู้อยู่อย่างไร เห็นอยู่อย่างไรจึงจะละอวิชชาได้ วิชชาจึงจะเกิดขึ้น. พระผู้มีพระภาคตรัสว่า ภิกษุ บุคคลเมื่อรู้อยู่ เห็นอยู่ซึ่งตา โดยความเป็นของไม่เที่ยง จึงจะละอวิชชาได้... read more

ภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๕ ประการเหล่านี้ เป็นไปเพื่อระงับความอาฆาตซึ่งเกิดขึ้นแก่ภิกษุโดยประการทั้งปวง ๕ ประการอะไรบ้าง คือ ๑) ความอาฆาตบังเกิดขึ้นในบุคคลใด พึงเจริญเมตตาในบุคคลนั้น ๒) ความอาฆาตบังเกิดขึ้นในบุคคลใด พึงเจริญกรุณาในบุคคลนั้น ๓) ความอาฆาตบังเกิดขึ้นในบุคคลใด... read more

เรื่องเกิดขึ้นที่พระนครสาวัตถี … ที่นั้น พระผู้มีพระภาคได้ตรัสว่า ภิกษุทั้งหลาย อุปาทานขันธ์ ๕ ประการเหล่านี้ ๕ ประการอะไรบ้าง คือ ๑) อุปาทานขันธ์ คือ... read more