ธรรม ๕ ประการ ของผู้กระทำอานาปานสติ (๑)
ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยธรรม ๕ ประการ (เมื่อ) เจริญอานาปานสติอยู่ ย่อมแทงตลอดธรรมอันไม่กำเริบ ได้ต่อกาลไม่นานนัก ธรรม ๕ ประการอะไรบ้าง คือ ภิกษุในกรณีนี้
๑) เป็นผู้มีความต้องการน้อย มีกิจน้อย เลี้ยงง่าย สันโดษในบริขารแห่งชีวิต
๒) เป็นผู้มีอาหารน้อย ประกอบตนอยู่ในความเป็นผู้มีท้องอันพร่อง
๓) เป็นผู้ไม่มีความมึนชา ประกอบความเพียรเป็นเครื่องตื่น
๔) เป็นพหูสูต (ผู้มีสุตะมาก) ทรงสุตะ สั่งสมสุตะ คือ ธรรมเหล่าใดอันงดงามในเบื้องต้น งดงามในท่ามกลาง งดงามในที่สุด ประกาศพรหมจรรย์พร้อมทั้งอรรถและพยัญชนะ อันบริสุทธิ์บริบูรณ์สิ้นเชิง ธรรมทั้งหลายมีลักษณะเห็นปานนั้น เป็นธรรมที่เธอสดับมามาก ทรงจำไว้ได้ คล่องปาก ขึ้นใจ แทงตลอดด้วยดีด้วยทิฏฐิ
๕) พิจารณาจิตตามที่หลุดพ้นแล้ว
ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยธรรม ๕ ประการเหล่านี้แล (เมื่อ) เจริญอานาปานสติอยู่ ย่อมแทงตลอดธรรมอันไม่กำเริบ ได้ต่อกาลไม่นานนัก.
-บาลี ปญฺจก. อํ. 22/135/96.
https://84000.org/tipitaka/pali/?22//135,
https://etipitaka.com/read/pali/22/135
English translation by Bhikkhu Sujato
“Mendicants, a mendicant cultivating mindfulness of breathing who has five things will soon penetrate the unshakable. What five?
It’s when a mendicant has few requirements and duties, and is unburdensome and contented with life’s necessities.
They eat little, not devoted to filling their stomach.
They are rarely drowsy, and are dedicated to wakefulness.
They’re very learned, remembering and keeping what they’ve learned. These teachings are good in the beginning, good in the middle, and good in the end, meaningful and well-phrased, describing a spiritual practice that’s entirely full and pure. They are very learned in such teachings, remembering them, reinforcing them by recitation, mentally scrutinizing them, and comprehending them theoretically.
They review the extent of their mind’s freedom.
A mendicant cultivating mindfulness of breathing who has these five things will soon penetrate the unshakable.”
English translation by Ṭhānissaro Bhikkhu
“Endowed with five qualities, a monk pursuing mindfulness of breathing will in no long time penetrate the Unprovoked (release). Which five?
“He is a person who imposes only a little (on others): one of few duties & projects, easy to support, easily contented with the requisites of life.
“He is a person who eats only a little food, committed to not indulging his stomach.
“He is a person of only a little sloth, committed to wakefulness.
“He is a person of much learning, who has retained what he heard, has stored what he has heard. Whatever teachings are admirable in the beginning, admirable in the middle, admirable in the end, that—in their meaning & expression—proclaim the holy life that is entirely complete & pure: those he has listened to often, retained, discussed, accumulated, examined with his mind, and well-penetrated in terms of his views.
“He reflects on the mind as it is released.
“Endowed with these five qualities, a monk pursuing mindfulness of breathing will in no long time penetrate the Unprovoked.”
