บุคคลตกน้ำ ๗ จำพวก
ภิกษุทั้งหลาย บุคคลเปรียบด้วยคนตกน้ำ ๗ จำพวกเหล่านี้ มีปรากฏอยู่ในโลก ๗ จำพวกอะไรบ้าง คือ
๑) บุคคลบางคนในกรณีนี้ จมลงคราวเดียวแล้วก็จมเลย
๒) บุคคลบางคนในกรณีนี้ โผล่ขึ้นมาแล้วกลับจมลงไปอีก
๓) บุคคลบางคนในกรณีนี้ โผล่ขึ้นมาแล้วทรงตัวอยู่
๔) บุคคลบางคนในกรณีนี้ โผล่ขึ้นมาแล้วมองดูรอบๆ
๕) บุคคลบางคนในกรณีนี้ โผล่ขึ้นมาแล้วว่ายเข้าหาฝั่ง
๖) บุคคลบางคนในกรณีนี้ โผล่ขึ้นมาแล้วเข้ามาถึงที่ตื้น
๗) บุคคลบางคนในกรณีนี้ โผล่ขึ้นมาแล้วข้ามถึงฝั่ง เป็นพราหมณ์ อยู่บนบก
ภิกษุทั้งหลาย ก็บุคคลที่จมลงคราวเดียวแล้วก็จมเลยเป็นอย่างไร ภิกษุทั้งหลาย บุคคลบางคนในกรณีนี้ เป็นผู้ประกอบด้วยอกุศลธรรมฝ่ายดำโดยส่วนเดียว ภิกษุทั้งหลาย บุคคลที่จมลงคราวเดียวแล้วก็จมเลยเป็นอย่างนี้.
ภิกษุทั้งหลาย ก็บุคคลที่โผล่ขึ้นมาแล้วกลับจมลงไปอีกเป็นอย่างไร ภิกษุทั้งหลาย บุคคลบางคนในกรณีนี้ โผล่ขึ้นมา คือ เขามีศรัทธาดี หิริดี โอตตัปปะดี วิริยะดี และปัญญาดี ในกุศลธรรมทั้งหลาย แต่ศรัทธา หิริ โอตตัปปะ วิริยะ และปัญญาของเขานั้น ไม่ตั้งอยู่นาน ไม่เจริญขึ้น เสื่อมไปโดยส่วนเดียว ภิกษุทั้งหลาย บุคคลที่โผล่ขึ้นมาแล้ว กลับจมลงเป็นอย่างนี้.
ภิกษุทั้งหลาย ก็บุคคลที่โผล่ขึ้นมาแล้วทรงตัวอยู่เป็นอย่างไร ภิกษุทั้งหลาย บุคคลบางคนในกรณีนี้ โผล่ขึ้นมา คือ เขามีศรัทธาดี หิริดี โอตตัปปะดี วิริยะดี และปัญญาดี ในกุศลธรรมทั้งหลาย ส่วนศรัทธา หิริ โอตตัปปะ วิริยะ และปัญญาของเขานั้น ไม่เสื่อมลง ไม่เจริญขึ้น คงที่อยู่ ภิกษุทั้งหลาย บุคคลที่โผล่ขึ้นมาแล้ว ทรงตัวอยู่เป็นอย่างนี้.
ภิกษุทั้งหลาย ก็บุคคลที่โผล่ขึ้นมาแล้วมองดูรอบๆ เป็นอย่างไร ภิกษุทั้งหลาย บุคคลบางคนในกรณีนี้ โผล่ขึ้นมา คือ เขามีศรัทธาดี หิริดี โอตตัปปะดี วิริยะดี และปัญญาดี ในกุศลธรรมทั้งหลาย เพราะสังโยชน์ ๓ สิ้นไป ย่อมเป็นโสดาบัน มีความไม่ตกต่ำเป็นธรรมดา เป็นผู้มีอันจะได้ตรัสรู้ในกาลข้างหน้า ภิกษุทั้งหลาย บุคคลที่โผล่ขึ้นมาแล้วมองดูรอบๆ เป็นอย่างนี้.
ภิกษุทั้งหลาย ก็บุคคลที่โผล่ขึ้นมาแล้วว่ายเข้าหาฝั่งเป็นอย่างไร ภิกษุทั้งหลาย บุคคลบางคนในกรณีนี้ โผล่ขึ้นมา คือ เขามีศรัทธาดี หิริดี โอตตัปปะดี วิริยะดี และปัญญาดี ในกุศลธรรมทั้งหลาย เพราะสังโยชน์ ๓ สิ้นไป และเพราะราคะ โทสะ โมหะเบาบาง ย่อมเป็นสกทาคามี มาสู่โลกนี้อีกครั้งเดียวเท่านั้น แล้วจะทำที่สุดแห่งทุกข์ได้ ภิกษุทั้งหลาย บุคคลที่โผล่ขึ้นมาแล้วว่ายเข้าหาฝั่งเป็นอย่างนี้.
ภิกษุทั้งหลาย ก็บุคคลที่โผล่ขึ้นมาแล้วเข้ามาถึงที่ตื้นเป็นอย่างไร ภิกษุทั้งหลาย บุคคลบางคนในกรณีนี้ โผล่ขึ้นมา คือ เขามีศรัทธาดี หิริดี โอตตัปปะดี วิริยะดี และปัญญาดี ในกุศลธรรมทั้งหลาย เพราะโอรัมภาคิยสังโยชน์ ๕ สิ้นไป ย่อมเป็นโอปปาติกะ ผู้จะปรินิพพานในภพนั้น มีอันไม่กลับจากโลกนั้นเป็นธรรมดา ภิกษุทั้งหลาย บุคคลที่โผล่ขึ้นมาแล้วเข้ามาถึงที่ตื้นเป็นอย่างนี้.
ภิกษุทั้งหลาย ก็บุคคลที่โผล่ขึ้นมาแล้วข้ามถึงฝั่ง เป็นพราหมณ์ อยู่บนบกเป็นอย่างไร ภิกษุทั้งหลาย บุคคลบางคนในกรณีนี้ โผล่ขึ้นมา คือ เขามีศรัทธาดี หิริดี โอตตัปปะดี วิริยะดี และปัญญาดี ในกุศลธรรมทั้งหลาย เขากระทำให้แจ้งซึ่งเจโตวิมุตติ ปัญญาวิมุตติ อันหาอาสวะมิได้ เพราะความสิ้นไปแห่งอาสวะทั้งหลาย ด้วยปัญญาอันยิ่งเองในปัจจุบันเข้าถึงอยู่ ภิกษุทั้งหลาย บุคคลที่โผล่ขึ้นมาแล้วข้ามถึงฝั่ง เป็นพราหมณ์ อยู่บนบกเป็นอย่างนี้.
ภิกษุทั้งหลาย บุคคลเปรียบด้วยคนตกน้ำ ๗ จำพวกเหล่านี้แล มีปรากฏอยู่ในโลก.
-บาลี สตฺตก. อํ. 23/10/15.
https://84000.org/tipitaka/pali/?23//10,
https://etipitaka.com/read/pali/23/10
English translation by Bhikkhu Sujato
Mendicants, these seven people found in the world are like those in water.
What seven? One person sinks under once and stays under. One person rises up then sinks under. One person rises up then stays put. One person rises up then sees and discerns. One person rises up then crosses over. One person rises up then finds a footing. One person has risen up, crossed over, and gone beyond, and that brahmin stands on the shore.
And what kind of person sinks under once and stays under? It’s the kind of person who has exclusively dark, unskillful qualities. This kind of person sinks under once and stays under.
And what kind of person rises up then sinks under? It’s the kind of person who, rising up, thinks: ‘It’s good to have faith, conscience, prudence, energy, and wisdom regarding skillful qualities.’ However their faith, conscience, prudence, energy, and wisdom don’t last or grow, but dwindle away. This kind of person rises up then sinks under.
And what kind of person rises up then stays put? It’s the kind of person who, rising up, thinks: ‘It’s good to have faith, conscience, prudence, energy, and wisdom regarding skillful qualities.’ And their faith, conscience, prudence, energy, and wisdom lasts, neither dwindling nor growing. This kind of person rises up then stays put.
And what kind of person rises up then sees and discerns? It’s the kind of person who, rising up, thinks: ‘It’s good to have faith, conscience, prudence, energy, and wisdom regarding skillful qualities.’ With the ending of three fetters they’re a stream-enterer, not liable to be reborn in the underworld, bound for awakening. This kind of person rises up then sees and discerns.
And what kind of person rises up then crosses over? It’s the kind of person who, rising up, thinks: ‘It’s good to have faith, conscience, prudence, energy, and wisdom regarding skillful qualities.’ With the ending of three fetters, and the weakening of greed, hate, and delusion, they’re a once-returner. They come back to this world once only, then make an end of suffering. This kind of person rises up then crosses over.
And what kind of person rises up then finds a footing? It’s the kind of person who, rising up, thinks: ‘It’s good to have faith, conscience, prudence, energy, and wisdom regarding skillful qualities.’ With the ending of the five lower fetters they’re reborn spontaneously. They are extinguished there, and are not liable to return from that world. This kind of person rises up then finds a footing.
And what kind of person has risen up, crossed over, and gone beyond, a brahmin who stands on the shore? It’s the kind of person who, rising up, thinks: ‘It’s good to have faith, conscience, prudence, energy, and wisdom regarding skillful qualities.’ They realize the undefiled freedom of heart and freedom by wisdom in this very life. And they live having realized it with their own insight due to the ending of defilements. This kind of person has risen up, crossed over, and gone beyond, a brahmin who stands on the shore.
These seven people found in the world are like those in water.”
English translation by Ṭhānissaro Bhikkhu
“Monks, seven types of individuals are to be found existing in the world. Which seven?
“There is the case where an individual sinks down once and stays sunk. There is the case where an individual, on coming to the surface, sinks down again. There is the case where an individual, on coming to the surface, stays there. There is the case where an individual, on coming to the surface, opens his eyes & looks around. There is the case where an individual, on coming to the surface, heads across. There is the case where an individual, on coming to the surface, gains a foothold. Then there is the case where an individual, on coming to the surface, crosses over, reaches the far shore, stands on high ground, a brahman.
“And how does an individual sink down once and stay sunk? There is the case where an individual is endowed with exclusively dark, unskillful qualities. That’s how an individual sinks down once and stays sunk.
“And how does an individual, on coming to the surface, sink down again? There is the case where an individual comes to the surface, (seeing,) ‘Conviction in skillful qualities is good, a sense of shame is good, a sense of compunction (over the results of actions) is good, persistence is good, discernment with regard to skillful qualities is good.’ But his conviction neither remains nor grows, but simply wanes away. His sense of shame, his sense of compunction, his persistence, his discernment neither remain nor grow, but simply wane away. That’s how an individual, on coming to the surface, sinks down again.
“And how does an individual, on coming to the surface, stay there? There is the case where an individual comes to the surface, (seeing,) ‘Conviction in skillful qualities is good, a sense of shame is good, a sense of compunction is good, persistence is good, discernment with regard to skillful qualities is good.’ His conviction doesn’t wane, but instead develops & remains. His sense of shame, his sense of compunction, his persistence, his discernment don’t wane, but instead develop & remain. That’s how an individual, on coming to the surface, stays there.
“And how does an individual, on coming to the surface, open his eyes & look around? There is the case where an individual comes to the surface, (seeing,) ‘Conviction in skillful qualities is good, a sense of shame is good, a sense of compunction is good, persistence is good, discernment with regard to skillful qualities is good.’ With the total ending of (the first) three fetters, he becomes a stream-winner, steadfast, never again destined for states of woe, headed for self-awakening. That’s how an individual, on coming to the surface, opens his eyes & looks around.
“And how does an individual, on coming to the surface, head across? There is the case where an individual comes to the surface, (seeing,) ‘Conviction in skillful qualities is good, a sense of shame is good, a sense of compunction is good, persistence is good, discernment with regard to skillful qualities is good.’ With the total ending of (the first) three fetters, and with the attenuation of passion, aversion, & delusion, he becomes a once-returner, who—on returning only one more time to this world—will make an ending to stress. That’s how an individual, on coming to the surface, heads across.
“And how does an individual, on coming to the surface, gain a foothold? There is the case where an individual comes to the surface, (seeing,) ‘Conviction in skillful qualities is good, a sense of shame is good, a sense of compunction is good, persistence is good, discernment with regard to skillful qualities is good.’ With the total ending of the five lower fetters, he is due to arise spontaneously (in the Pure Abodes), there to be totally unbound, never again to return from that world. That’s how an individual, on coming to the surface, gains a foothold.
“And how does an individual, on coming to the surface, cross over, reach the far shore, stand on high ground, a brahman? There is the case where an individual comes to the surface, (seeing,) ‘Conviction in skillful qualities is good, a sense of shame is good, a sense of compunction is good, persistence is good, discernment with regard to skillful qualities is good.’ With the ending of effluents, he enters & remains in the effluent-free awareness-release & discernment-release, having directly known and realized them for himself right in the here & now. That’s how an individual, on coming to the surface, crosses over, reaches the far shore, stands on high ground, a brahman.
“These are the seven types of individuals to be found existing in the world.”
