ครั้งนั้น พระผู้มีพระภาคตรัสเรียกท่านพระอุทายีมาถามว่า อุทายี ฐานะที่ตั้งแห่งอนุสสติ1 มีเท่าไร. เมื่อพระผู้มีพระภาคตรัสถามอย่างนี้แล้ว ท่านพระอุทายีได้นิ่งอยู่. พระผู้มีพระภาคได้ตรัสถามท่านพระอุทายีเป็นครั้งที่ ๒ ว่า อุทายี ฐานะที่ตั้งแห่งอนุสสติมีเท่าไร. เมื่อพระผู้มีพระภาคตรัสถามอย่างนี้แล้ว...
สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่นิโครธาราม เขตนครกบิลพัสดุ์ แคว้นสักกะ ครั้งนั้น เจ้าศากยะทรงพระนามว่ามหานามะ เสด็จเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคยังที่ประทับ ถวายอภิวาทแล้วประทับนั่งในที่สมควร ครั้นแล้วได้ทูลถามพระผู้มีพระภาคว่า ภันเต ข้าพระองค์เข้าใจธรรมที่พระผู้มีพระภาคทรงแสดงมานานแล้วอย่างนี้ว่า...
สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่นิโครธาราม เขตนครกบิลพัสดุ์ แคว้นสักกะ ก็สมัยนั้น เจ้าศากยะพระนามว่ามหานามะ พึ่งหายจากประชวรได้ไม่นาน สมัยนั้น ภิกษุเป็นอันมาก กระทำจีวรกรรมเพื่อพระผู้มีพระภาค ด้วยหวังว่า...
ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุพึงกระทำความไม่ประมาท คือ มีสติเครื่องรักษาจิตโดยสมควรแก่ตน ในฐานะ ๔ ประการ ฐานะ ๔ ประการอะไรบ้าง...
สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่พระวิหารเชตวัน อารามของอนาถบิณฑิกเศรษฐี เขตพระนครสาวัตถี ในที่นั้น พระผู้มีพระภาคตรัสเรียกภิกษุทั้งหลาย … ตรัสว่า ภิกษุทั้งหลาย หากว่าภิกษุไม่เป็นผู้ฉลาดในวาระจิตของผู้อื่น เมื่อเป็นอย่างนั้น...
ภิกษุทั้งหลาย ก่อนการตรัสรู้ เมื่อเรายังไม่ได้ตรัสรู้ ยังเป็นโพธิสัตว์อยู่ ได้มีความคิดอย่างนี้ว่า กามคุณ ๕ อันเป็นอดีต ที่เราเคยสัมผัสด้วยใจมาแล้วในกาลก่อน...
ภิกษุทั้งหลาย ความเพียรพึงกระทำโดยฐานะ ๓ ประการ ๓ ประการอะไรบ้าง คือ ๑) ความเพียรพึงกระทำ เพื่อความไม่เกิดขึ้น แห่งอกุศลธรรมอันเป็นบาปทั้งหลายที่ยังไม่เกิดขึ้น ๒)...
ภิกษุทั้งหลาย ในกาลใด ภิกษุย่อมรู้ทั่วถึงความเกิดขึ้นและความดับไป แห่งทุกขธรรมทั้งปวง ตามความเป็นจริง ในกาลนั้น ภิกษุนั้นย่อมเห็นกาม โดยอาการที่เมื่อเธอเห็นกามแล้ว ความพอใจกาม...
ครั้งนั้น ท่านพระอานนท์เข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคยังที่ประทับ ถวายอภิวาทพระผู้มีพระภาคแล้วนั่งในที่สมควร ได้ทูลถามพระผู้มีพระภาคว่า ภันเต ที่กล่าวกันว่า ความดับ ความดับ ดังนี้ (นิโรโธ...
… เพราะอาศัยผัสสะอันเป็นที่ตั้งแห่งสุขเวทนา สุขเวทนาจึงเกิดขึ้น เพราะความดับแห่งผัสสะอันเป็นที่ตั้งแห่งสุขเวทนา สุขเวทนาที่เกิดขึ้นเพราะอาศัยผัสสะอันเป็นที่ตั้งแห่งสุขเวทนานั้น จึงดับ จึงสงบไป. เพราะอาศัยผัสสะอันเป็นที่ตั้งแห่งทุกขเวทนา ทุกขเวทนาจึงเกิดขึ้น เพราะความดับแห่งผัสสะอันเป็นที่ตั้งแห่งทุกขเวทนา...
