What is the stream-enterer?
English translation by Bhikkhu Sujato
Then Sāriputta went up to the Buddha, bowed, and sat down to one side. The Buddha said to him:
“Sāriputta, they speak of a ‘factor of stream-entry’. What is a factor of stream-entry?”
“Sir, the factors of stream-entry are associating with good people, listening to the true teaching, proper attention, and practicing in line with the teaching.”
“Good, good, Sāriputta! For the factors of stream-entry are associating with good people, listening to the true teaching, proper attention, and practicing in line with the teaching.
Sāriputta, they speak of ‘the stream’. What is the stream?”
“Sir, the stream is simply this noble eightfold path, that is: right view, right thought, right speech, right action, right livelihood, right effort, right mindfulness, and right immersion.”
“Good, good, Sāriputta! For the stream is simply this noble eightfold path, that is: right view, right thought, right speech, right action, right livelihood, right effort, right mindfulness, and right immersion.
Sāriputta, they speak of ‘a stream-enterer’. What is a stream-enterer?”
“Sir, anyone who possesses this noble eightfold path is called a stream-enterer, the venerable of such and such name and clan.”
“Good, good, Sāriputta! For anyone who possesses this noble eightfold path is called a stream-enterer, the venerable of such and such name and clan.
ครั้งนั้น ท่านพระสารีบุตรเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคถึงที่ประทับ ถวายอภิวาทพระผู้มีพระภาคแล้วนั่งในที่สมควร ครั้นแล้ว พระผู้มีพระภาคได้ตรัสถามท่านพระสารีบุตรว่า
สารีบุตร ที่กล่าวกันว่า โสตาปัตติยังคะ (องค์แห่งการบรรลุโสดา) โสตาปัตติยังคะ ดังนี้ สารีบุตร ก็โสตาปัตติยังคะเป็นอย่างไร.
ภันเต การคบสัปบุรุษ เป็นโสตาปัตติยังคะ การฟังพระสัทธรรม เป็นโสตาปัตติยังคะ การทำไว้ในใจโดยแยบคาย เป็นโสตาปัตติยังคะ การปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม เป็นโสตาปัตติยังคะ.
สาธุ สาธุ สารีบุตร สารีบุตร การคบสัปบุรุษ เป็นโสตาปัตติยังคะ การฟังพระสัทธรรม เป็นโสตาปัตติยังคะ การทำไว้ในใจโดยแยบคาย เป็นโสตาปัตติยังคะ การปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม เป็นโสตาปัตติยังคะ.
สารีบุตร ที่กล่าวกันว่า โสดา โสดา1 ดังนี้ สารีบุตร ก็โสดาเป็นอย่างไร.
ภันเต อริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ ๘ นี้นั่นเอง คือ โสดา ได้แก่ สัมมาทิฏฐิ สัมมาสังกัปปะ สัมมาวาจา สัมมากัมมันตะ สัมมาอาชีวะ สัมมาวายามะ สัมมาสติ สัมมาสมาธิ.
สาธุ สาธุ สารีบุตร สารีบุตร อริยมรรคมีองค์ ๘ นี้นั่นเอง คือ โสดา ได้แก่ สัมมาทิฏฐิ สัมมาสังกัปปะ สัมมาวาจา สัมมากัมมันตะ สัมมาอาชีวะ สัมมาวายามะ สัมมาสติ สัมมาสมาธิ.
สารีบุตร ที่กล่าวกันว่า โสดาบัน โสดาบัน2 ดังนี้ สารีบุตร ก็โสดาบันเป็นอย่างไร.
ภันเต ผู้ใดเป็นผู้ประกอบพร้อมแล้ว ด้วยอริยมรรคมีองค์ ๘ นี้ ผู้นี้เรียกว่าโสดาบัน ผู้มีชื่ออย่างนี้ มีโคตรอย่างนี้.
สาธุ สาธุ สารีบุตร สารีบุตร ผู้ใดเป็นผู้ประกอบพร้อมแล้ว ด้วยอริยมรรคมีองค์ ๘ นี้ ผู้นี้เรียกว่าโสดาบัน ผู้มีชื่ออย่างนี้ มีโคตรอย่างนี้.
-บาลี มหาวาร. สํ. 19/434/1427.
https://84000.org/tipitaka/pali/?19//434
https://etipitaka.com/read/pali/19/434
1 คำว่า โสดา บาลี คือ โสตา แปลว่า กระแส
2 คำว่า โสดาบัน บาลี คือ โสตาปันนะ แปลว่า ผู้บรรลุโสดา หรือ ผู้ถึงซึ่งกระแส
