Cultivation of four qualities.
English translation by Bhikkhu Sujato
“Mendicants, when four things are developed and cultivated they lead to the realization of the fruit of stream-entry. What four? Associating with good people, listening to the true teaching, proper attention, and practicing in line with the teaching. When these four things are developed and cultivated they lead to the realization of the fruit of stream-entry.”
“Mendicants, when four things are developed and cultivated they lead to the realization of the fruit of once-return. …”
“Mendicants, when four things are developed and cultivated they lead to the realization of the fruit of non-return. …”
“Mendicants, when four things are developed and cultivated they lead to the realization of the fruit of perfection. …”
“Mendicants, when four things are developed and cultivated they lead to the getting of wisdom. …”
“Mendicants, when four things are developed and cultivated they lead to the growth of wisdom. …”
“Mendicants, when four things are developed and cultivated they lead to the increase of wisdom. …”
“Mendicants, when four things are developed and cultivated they lead to great wisdom. What four? Associating with good people, listening to the true teaching, proper attention, and practicing in line with the teaching. When these four things are developed and cultivated they lead to great wisdom.”
“Mendicants, when four things are developed and cultivated they lead to widespread wisdom …”
“Mendicants, when four things are developed and cultivated they lead to abundant wisdom …”
“Mendicants, when four things are developed and cultivated they lead to deep wisdom …”
“Mendicants, when four things are developed and cultivated they lead to extraordinary wisdom …”
“Mendicants, when four things are developed and cultivated they lead to vast wisdom …”
“Mendicants, when four things are developed and cultivated they lead to much wisdom …”
“Mendicants, when four things are developed and cultivated they lead to fast wisdom …”
“Mendicants, when four things are developed and cultivated they lead to light wisdom …”
“Mendicants, when four things are developed and cultivated they lead to laughing wisdom …”
“Mendicants, when four things are developed and cultivated they lead to swift wisdom …”
“Mendicants, when four things are developed and cultivated they lead to sharp wisdom …”
“Mendicants, when four things are developed and cultivated they lead to penetrating wisdom. What four? Associating with good people, listening to the true teaching, proper attention, and practicing in line with the teaching. When these four things are developed and cultivated they lead to penetrating wisdom.”
ภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๔ ประการเหล่านี้ อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อกระทำให้แจ้งซึ่งโสดาปัตติผล ธรรม ๔ ประการอะไรบ้าง คือ
๑) การคบสัปปุรุษ
๒) การฟังพระสัทธรรม
๓) การทำไว้ในใจโดยแยบคาย
๔) การปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม
ภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๔ ประการเหล่านี้แล อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อกระทำให้แจ้งซึ่งโสดาปัตติผล.
ภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๔ ประการเหล่านี้ อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อกระทำให้แจ้งซึ่งสกทาคามิผล … .
ภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๔ ประการเหล่านี้ อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อกระทำให้แจ้งซึ่งอนาคามิผล … .
ภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๔ ประการเหล่านี้ อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อกระทำให้แจ้งซึ่งอรหัตตผล … .
ภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๔ ประการเหล่านี้ อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อได้ปัญญา (ปญฺญาปฏิลาภาย) … .
ภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๔ ประการเหล่านี้ อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อความเจริญแห่งปัญญา (ปญฺญาวุฑฺฒิยา) … .
ภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๔ ประการเหล่านี้ อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อความไพบูลย์แห่งปัญญา (ปญฺญาเวปุลฺลาย) … .
ภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๔ ประการเหล่านี้ อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อความเป็นผู้มีปัญญาใหญ่ (มหาปญฺญตาย) … .
ภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๔ ประการเหล่านี้ อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อความเป็นผู้มีปัญญาแน่นหนา (ปุถุปญฺญตาย) … .
ภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๔ ประการเหล่านี้ อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อความเป็นผู้มีปัญญาไพบูลย์ (วิปุลปญฺญตาย)… .
ภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๔ ประการเหล่านี้ อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อความเป็นผู้มีปัญญาลึกซึ้ง (คมฺภีรปญฺญตาย) … .
ภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๔ ประการเหล่านี้ อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อความเป็นผู้มีปัญญาประมาณมิได้ (อปฺปมตฺตปญฺญตาย)1 … .
ภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๔ ประการเหล่านี้ อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อความเป็นผู้มีปัญญาเพียงดังแผ่นดิน (ภูริปญฺญตาย) … .
ภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๔ ประการเหล่านี้ อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อความเป็นผู้มีปัญญามาก (ปญฺญาพาหุลฺลาย) … .
ภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๔ ประการเหล่านี้ อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อความเป็นผู้มีปัญญาเร็ว (สีฆปญฺญตาย) … .
ภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๔ ประการเหล่านี้ อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อความเป็นผู้มีปัญญาเบา (ลหุปญฺญตาย) … .
ภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๔ ประการเหล่านี้ อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อความเป็นผู้มีปัญญาร่าเริง (หาสปญฺญตาย) … .
ภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๔ ประการเหล่านี้ อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อความเป็นผู้มีปัญญาไว (ชวนปญฺญตาย ) … .
ภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๔ ประการเหล่านี้ อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อความเป็นผู้มีปัญญาคม (ติกฺขปญฺญตาย) … .
ภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๔ ประการเหล่านี้ อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อความเป็นผู้มีปัญญาเจาะแทงกิเลส (นิพฺเพธิกปญฺญตาย) ธรรม ๔ ประการอะไรบ้าง คือ
๑) การคบสัปปุรุษ
๒) การฟังพระสัทธรรม
๓) การทำไว้ในใจโดยแยบคาย
๔) การปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม
ภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๔ ประการเหล่านี้แล อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อความเป็นผู้มีปัญญาเจาะแทงกิเลส.
-บาลี มหาวาร. สํ. 19/516/1634.
https://84000.org/tipitaka/pali/?19/516
https://etipitaka.com/read/pali/19/516
1 อานิสงส์ของกายคตาสติ มีต่างกันตรงปัญญาข้อนี้ ส่วนที่เหลือเหมือนกัน จุดที่ต่างของกายคตาสติ คือ ย่อมเป็นไปเพื่อความเป็นผู้มีปัญญาสามารถยิ่ง (อสมตฺถปญฺตา)
