กรรม ๔ ประการ (๒)

ภิกษุทั้งหลาย กรรม ๔ ประการเหล่านี้ เรากระทำให้แจ้งด้วยปัญญาอันยิ่งเองแล้ว ประกาศให้ทราบ กรรม ๔ ประการอะไรบ้าง คือ ๑)...

กรรม ๔ ประการ (๑)

ภิกษุทั้งหลาย กรรม ๔ ประการเหล่านี้ เรากระทำให้แจ้งด้วยปัญญาอันยิ่งเองแล้ว ประกาศให้ทราบ ๔ ประการอะไรบ้าง คือ ๑) กรรมดำมีวิบากดำก็มี ๒)...

ความต่างกันระหว่างผู้ให้ทานและผู้ไม่ให้ทาน

ครั้งนั้นแล สุมนาราชกุมารี แวดล้อมด้วยรถ ๕๐๐ คัน และราชกุมารี ๕๐๐ คน เข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคยังที่ประทับ...

บุคคล ๔ จำพวก (ต่ำมา-สูงไป, สูงมา-สูงไป)

ภิกษุทั้งหลาย บุคคล ๔ จำพวกเหล่านี้ มีปรากฏอยู่ในโลก บุคคล ๔ จำพวกอะไรบ้าง คือ ๑) บุคคลผู้ต่ำมา...

หลักพิจารณาในการทำกรรม

… พระผู้มีพระภาคตรัสถามว่า ราหุล เธอเข้าใจความข้อนี้ว่าอย่างไร กระจกมีประโยชน์อะไร. มีประโยชน์สำหรับเอาไว้ส่องดู ภันเต. ราหุล ฉันใดก็ฉันนั้นเหมือนกัน บุคคลควรพิจารณาให้ดีเสียก่อนแล้วจึงทำกรรมทางกาย พิจารณาให้ดีเสียก่อนแล้วจึงทำกรรมทางวาจา...

ผลของผู้ที่ให้ทาน แต่ยังทุศีล [กรรมดี กรรมชั่ว ทำแล้วก็ต้องรับผล (๒)]

ครั้งนั้น ชาณุสโสณีพราหมณ์เข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคยังที่ประทับ ได้ปราศรัยกับพระผู้มีพระภาค ครั้นผ่านการปราศรัยพอให้ระลึกถึงกันไปแล้วจึงนั่งในที่สมควร ครั้นแล้วได้ทูลถามพระผู้มีพระภาคว่า ท่านโคดมผู้เจริญ พวกข้าพเจ้าได้นามว่าเป็นพราหมณ์ ย่อมให้ทาน ย่อมทำความเชื่อว่า ทานนี้ต้องสำเร็จแก่ญาติสาโลหิตผู้ล่วงลับไปแล้ว...

กรรมเก่า กรรมใหม่ และข้อปฏิบัติให้ถึงความดับกรรม

ภิกษุทั้งหลาย เราจักแสดงซึ่งกรรมทั้งใหม่และเก่า ความดับแห่งกรรม และปฏิปทาให้ถึงความดับแห่งกรรม เธอทั้งหลายจงฟัง จงใส่ใจให้ดี เราจักกล่าว. ภิกษุทั้งหลาย กรรมเก่าเป็นอย่างไร คือ...

ธรรมปริยายที่เป็นไปในส่วนแห่งการเจาะแทงกิเลส (เรื่องกรรม)

ภิกษุทั้งหลาย เราจักแสดงธรรมปริยายชื่อนิพเพธิกปริยาย (ที่เป็นปริยายเป็นไปในส่วนแห่งการเจาะแทงกิเลส) แก่เธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงฟัง จงใส่ใจให้ดี เราจักกล่าว. ภิกษุเหล่านั้นทูลรับพระผู้มีพระภาคแล้ว พระผู้มีพระภาคตรัสว่า ภิกษุทั้งหลาย ก็ธรรมปริยายที่ชื่อนิพเพธิกปริยาย...

ไม่ควรห้ามบุคคลอื่นให้ทาน

ครั้งนั้น ปริพาชกผู้วัจฉโคตรได้เข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคถึงที่ประทับ ได้ปราศรัยกับพระผู้มีพระภาค ครั้นผ่านการปราศรัยพอให้ระลึกถึงกันไปแล้ว ได้นั่งลงในที่สมควร ครั้นแล้วได้ทูลว่า ข้าแต่พระโคดมผู้เจริญ ข้าพระองค์ได้ฟังมาว่า พระสมณโคดมได้กล่าวว่า พึงให้ทานแก่เราเท่านั้น...

ผลของการให้ทานแล้ว เกิดนึกเสียดายในภายหลัง [กรรมดี กรรมชั่ว ทำแล้วก็ต้องรับผล (๑)]

ครั้งนั้น พระเจ้าปเสนทิโกศล เสด็จเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคยังที่ประทับในเวลากลางวัน ถวายอภิวาทพระผู้มีพระภาคแล้ว ประทับนั่งในที่สมควร. พระผู้มีพระภาคได้ตรัสกะพระเจ้าปเสนทิโกศลผู้ประทับนั่งในที่สมควรว่า เชิญเถิดมหาราช ท่านเสด็จมาจากไหนแต่ยังวัน. พระเจ้าปเสนทิโกศลกราบทูลว่า ภันเต คหบดีผู้เป็นเศรษฐีในพระนครสาวัตถีนี้...